پتروگرافي، محيط رسوبي و ژئوشيمي واحد كربناته سازند قلعه دختر (ژوراسيك ميانيپسين؟) در برش كوه سيد‌آباد، شمال قاين، شرق ايران

Petrography, sedimentary environment and geochemistry of carbonate unit of QalehDokhtar Formation (MiddleLate Jurassic?) at Seyedabad Mountain section, north of Qayen, east of Iran

در اين پژوهش يك برش چينه شناسي از سنگ هاي كربناته سازند قلعه دختر (ژوراسيك ميانيپسين؟) به ضخامت 3/306 متر در شمال شهر قاين واقع در استان خراسان جنوبي اندازه گيري و مطالعه شده است. اين توالي از سنگ آهك هاي نازك تا ضخيم لايه و توده اي، دولوميت، ماسه سنگ، شيل و مارن تشكيل شده است. بر اساس مطالعات صحرايي و آزمايشگاهي، يازده ريزرخساره ي آهكي و دو پتروفاسيس آواري شناسايي شده بود كه در چهار كمربند رخساره اي ساحلي، لاگون، سد و درياي باز در يك پلاتفرم كربناته از نوع فلات حاشيه دار نهشته شده اند. مهم ترين فرآيندهاي دياژنزي مشاهده شده در نمونه هاي سازند قلعه دختر عبارتند از سيماني شدن، فشردگي، تشكيل انواع تخلخل ها، انحلال، نئومورفيسم و جانشيني. تفسير توالي پاراژنتيكي سنگ هاي آهكي مورد مطالعه نشان دهنده ي تأثير فرآيندهاي دياژنزي در مراحل دريايي، ، دفني و بالاآمدگي مي باشد. مطالعات ژئوشيميايي حاصل از آناليز عنصري نشان داد كه محيط تشكيل اين نهشته ها مشابه با مناطق نيمه حاره اي عهد حاضر بوده است. هم چنين محيط دياژنتيكي سنگ هاي كربناته از نظر ژئوشيميايي يك سيستم بسته تا نيمه بسته بوده است.

In this research, a stratigraphic section of carbonate rocks of QalehDokhtar Formation (MiddleLate Jurassic?) with 306.3 m thickness located in north of Qayen city, Southern Khorasan Province, has been measured and studied. This sequence has been made of thin to thick and massive layers of limestone, dolomite, sandstone, shale and marl. Based on both field and laboratory studies, totally 11 carbonate microfacies and 2 clastic petrofacies were determined which have been deposited within four coastal, lagoon, barrier and open marine facies belts within a rimmedshelf type carbonate platform. The most significant diagenetic processes which have been observed in QalehDokhtar Formation samples are cementation, compaction, formation of various types of porosity, dissolution, neomorphism and replacement. Interpretation of paragenetic sequence of the studied limestones reveals the effects of diagenetic processes in marine, meteoric, burial and uplift stages. Geochemical studies of elemental analysis show that the palaeoenvironment of formation of these deposits has had similar to the recent semitropical regions. Furthermore, the diagenetic environment of these carbonate rocks has had a semiclosed to closed geochemical system.