شخصيت‌پردازي در رمان «الشحاذ» نجيب محفوظ

بن مايه آثار نجيب محفوظ، رمان نويس معروف مصري، طرح مسائل اجتماعي ‌از جمله، مسائل مربوط به زندانيان سياسي است؛ آثاري كه ديدگاه انتقادي او را به نظام سياسي و حكومت مصر نشان مي دهد. رمان كوتاه «الشحاذ» (گدا) نمونه‌اي از رمان‌هاي نمادين ‌وي درباره روشنفكران جهان سوم است كه در جواني از انقلابيون تندرو و ‌آرمان خواه بوده‌اند؛ اما در ميانسالي نااميد شده و دچار عذاب وجدان و‌ آشفتگي خاطر گشته اند. شخصيت اصلي رمان عمر الحمزاوي (وكيل معروف) نمادي از جوانان پرشور انقلابي است كه خواهان حكومت سوسياليستي و رسيدن به مدينه فاضله است؛ جواني كه اكنون به انحطاط اخلاقي كشيده شده و ‌در پي يافتن مفهوم حقيقت زندگي و خداوند است. با توجه به اينكه يكي از مهم‌ترين عناصر رمان شخصيت هاي آن است، مي‌توان شخصيت پردازي دقيق و جذاب را در رمان «الشحاذ» از ويژگي‌هاي برجسته سبك داستان پردازي نجيب محفوظ دانست كه ‌با به كارگيري عنصر گفت وگو در رمان، بيشتر نمايان مي گردد. ‌در پژوهش حاضر، سعي شده است با توجّه به اهميت شخصيت و ‌نوع پردازش آن، شخصيت‌هاي رمان «الشحاذ» با روشي توصيفي– تحليلي بررسي شود. از نتايج تحقيق برمي آيد كه شخصيت‌ها ‌به دو شيوه مستقيم و غيرمستقيم بازنمايي شدهاند. در اين مسير، علاوه بر اينكه نويسنده مستقيم و صريح شخصيت ها را به مخاطب معرفي مي‌كند، از روش غيرمستقيم به كمك عناصري مانند گفت وگو، بيان احساسات، افكار و روحيات بهره مي گيرد كه نقش گفت و گو در اين باره برجسته تر مي نمايد.