پديد آورندگان :
ظفري، مهناز نويسنده گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي، دانشگاه محقق اردبيلي , , عبادي، علي نويسنده استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي، دانشگاه محقق اردبيل , , جهانبخش گده كهريز، سدابه نويسنده دانشيار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي، دانشگاه محقق اردبيل ,
كليدواژه :
باكتري همزيست , تنش كم آبي , قارچ ميكوريزي , متابوليت هاي سازگاري
چكيده فارسي :
كمبود آب يكي از مهمترين تنش هاي محيطي است كه رشد و توليد محصول را به طرز نامطلوبي تحت تاثير قرار مي دهد و استفاده از قارچ هاي ميكوريز و باكتري هاي همزيست مي توانند نقش مهمي در مقاومت به خشكي داشته باشند. بنابراين پژوهشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در گلخانه دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1390 انجام شد. تيمار هاي آزمايش شامل تنش خشكي در سه سطح %35 ، %55 و%75 ظرفيت زراعي
(Field Capacity) و تلقيح بذور يونجه همداني با قارچ ميكوريزي گونه Glomus mosseae ، باكتري Sinorhizobium meliloti ، تلقيح مخلوط و شاهد (عدم تلقيح) بودند. نتايج نشان داد كه در تنش شديد، ميزان پرولين، قندهاي محلول و كارايي مصرف آب به ترتيب µmol/g FW 65/2، mg/g FW21/2، g/kg 1/1 نسبت به شاهد افزايش يافته بود، در حالي كه غلظت نيتروژن، عملكرد كوانتومي، پروتيين محلول، آب نسبي برگ و پتانسيل اسمزي به ترتيب با مقادير %57/0، 16/0، mg/g FW 8/0، %81/27 وbar 6/0- كاهش يافتند. دربين تيمارهاي تلقيحي، حداكثر و حداقل مقادير ميانگين پروتيين محلول (mg/g FW 17/5، 56/2)، قند محلول (mg/g FW 61/4، 55/3)، پرولين ( µmol/g FW 8/5، 83/2)، آب نسبي برگ (% 61/81، 12/70) ، غلظت نيتروژن (%81/3، 66/2)، كارايي مصرف آب (g/kg86/0، 057/0) به ترتيب به تلقيح مخلوط و شاهد تعلق داشتند، در حالي كه كمترين مقدار پتانسيل اسمزي (bar 41/1-) به تلقيح مخلوط و بيشترين مقدار (bar 06/1-) به شاهد تعلق داشت. عملكرد كوانتومي بين تيمارهاي تلقيحي تفاوت معني داري نشان نداد.
چكيده لاتين :
Water deficit is one of the most important environmental stresses that adversely affect crop growth and production. Mycorrhizal fungi and symbiotic bacteria have important role in resistance to drought stress. A factorial experiment based on randomized complete block design was conducted with three replications in greenhouse, University of Mohaghegh Ardabil in 2013. Treatments were water stress at three levels ( 35%, 55% and 75% field capacity) and four seed inoculation as mycorrhiza (Glomus mosseae), Rhizobium (Sinorhizobium meliloti), mixed Inoculation (Glomus mosseae + Sinorhizobium meliloti) and non-inoculated as control. The results showed that in severe stress, amount of proline, soluble sugars and water use efficiency increased (2.65 µmol/g FW, 2.21 mg/g FW, 1.1 g/kg, respectively) as compared to control. While the concentration of nitrogen, quantum yield, protein, osmotic potential and relative water content (0.57 %, 0.16, 0.8 mg/g.fwt, 27.81 % and - 0.6 bar) decreased, respectively. In between treatments including maximum and minimum amounts averages , soluble protein (5.17, 2.56 mg/g FW), soluble sugars (4.61, 3.55 mg/g FW) proline (5.8, 2.83 µmol/g FW), relative water content (81.61, 70.12(%, concentration of nitrogen (3.81, 2.66(% water use efficiency (0.86, 0.25 g/kg), respectively, were belonged to mixed inoculation and control. While the lowest amount of osmotic potential (-1.41 bar) related to mixed inoculation, and the most amount (-1.06 bar) to control. Quantum yield did not show significant difference in between the Inoculated treatments.
