عوامل فرهنگي – اجتماعي مؤثر بر عدم دست‏يابي زنان دانشگاهي به سطوح عالي مديريت مطالعه موردي: زنان مدير دانشگاه تهران

Socio-cultural factors hindering women occupying senior managerial positions in Tehran University

بررسي موانع احراز پست‌هاي مديريت عالي زنان، در يك بخش مهم از جامعه يعني دانشگاه‌ها، از دريچه‌هاي مختلف قابل اهميت و ارزيابي است؛ زيرا روشن‌شدن ابعاد مختلف چرايي مسئله، زمينه‌ها را براي توليد نظريه‌ها و روش‌هاي جديد بازنگري درقبال ساختار اشتغال و مديريت زنان تغيير خواهد داد. هدف در اين پژوهش، بررسي عواملي است كه مانع از آن مي‌گردند تا زنان، علي‌رغم افزايش كمّي در حوزه‌هاي تحصيلي و تخصصي، نتوانند به كسب رده‌هاي بالاي مديريتي در سازمان‌هاي دولتي و مراكز آموزشي موفق شوند تا درصورت امكان، به‌منظور افزايش كارايي زنان مدير و كاهش موانع اجرايي مديريت آنان، پيشنهادهايي ارائه گردد و به فكر راه چاره بود. «مصاحبۀ عميق» را به‌عنوان يكي از ابزارهاي روش كيفي در تحقيقات انسان‌شناسي، در ميان پانزده تن از زنان مدير دانشگاه تهران اِعمال كرديم و درپايان، اين نتيجه به‌دست آمد كه اين مسئله از همان ابتدا، با «جامعه‌پذيري جنسيتي» درآميخته است و ريشه در «باورها و اعتقادات اجتماعي» دارد و ازطرف‌ديگر، با مقولۀ «گروه‌گرايي مردان» در سازمان نيز در ارتباط است. همچنين «مسئوليت‌هاي خانوادگي»، «موانع ساختاري»، «نظام حقوقي»، «تفكر و نگرش مردان نسبت‌به توانايي‌هاي زنان» و «عدم آمادگي آن‌ها براي انتقال قدرت به زنان»، از ديگر عواملي است كه باعث كم‌رنگ‌شدن حضور آن‌ها در عرصه‌هاي مديريتي، به‌ويژه در سطوح عالي، شده است.

Participation of women in universities is examined in this thesis. University is an important cultural sector and a branch of governmental organization. The study is to account for why women has been accomplished taking the control of positions at staterun universities, although they have made a significant breakthrough in academic fields. The survey also comes up with some practical approaches to ameliorate the state. The study uses "qualitative interview" as subset of "qualitative methodology" that is common in Anthropological research. We interview 15 manageresses in Tehran University. The study finds out most of the women refuse managerial offices because they have to make it ones duty to do house works and managerial office needs a lot of time and energy. This attitude is consequent on the "gender socialization" and stem from "social believes". On the other hand, "grouping of men" in the organization is a setback for women. Also structural snags, legal system, viewpoint of men toward womens abilities, lack of equal opportunity and experiment for women, less of selfreliance and corporate discrimination are other effective factors that cause to transfer a few managerial offices to women.