مقايسه‌ي استفاده و رضايت‌مندي دانشجويان از تلويزيون، ماهواره و اينترنت

Iranian students’ Uses and Gratifications of Television, Satellite and Internet

در اين پژوهش استفاده‌ي‌ دانشجويان ايران از سه رسانه‌ي تلويزيون، صداوسيما، شبكه‌هاي ماهواره‌اي و اينترنت با استفاده از نظريه‌ي استفاده و رضايت‌مندي مطالعه شده است. براساس يكي از رئوس اصلي اين نظريه مبني بر رقابت ميان رسانه‌ها براي ارضاي نياز مخاطبان، اين پژوهش به مقايسه‌ي ميزان استفاده و رضايت‌مندي سه نوع رسانه‌اي مختلف پرداخته است. رضايت‌مندي دانشجويان از رسانه‌ها براساس مدل پيشنهادي كاتز در چهار بعد مورد سنجش قرار گرفته است. اين چهار بعد شامل كسب آگاهي، برقراري كنش متقابل اجتماعي، كسب هويت شخصي و كسب آرامش و سرگرمي هستند. نتايج پژوهش نشان داد ميزان استفاده و رضايت‌مندي دانشجويان از اينترنت بيش از دو رسانه ديگر است. اينترنت توانسته در هرچهار بعد رضايت‌مندي به‌خصوص در زمينه كسب آگاهي، رضايت دانشجويان را جلب كند. رضايت‌مندي دانشجويان از شبكه‌هاي ماهواره‌اي بيش‌تر در بعد كسب آرامش و سرگرمي است و درخصوص تلويزيون نيز نمره‌ي رضايت‌مندي در هيچ‌كدام از ابعاد چندان بالا نيست. در ميان دانشجويان ايراني ۷۲ درصد بيننده‌ي برنامه‌هاي تلويزيون صداوسيما، ۵۴ درصد بيننده‌ي شبكه‌هاي ماهواره‌اي و ۸۳ درصد استفاده‌كنندگان از اينترنت هستند. نتايج آزمون‏هاي هم‌بستگي نيز نشان داد بين استفاده و رضايت‌مندي از هر سه رسانه رابطه‌ي هم‌بستگي در جهت مثبت وجود دارد.

In the present paper, the authors have attempted to explore Iranian students’ usese and gratifications of television, satellite channels and Internet.  Based on the theory of uses and gratifications, there is a competition among media to satisfy audiences’ needs, and we are aimed at comparing the extent of uses and gratifications of these three media by Iranian students. Students’ gratifications of media are measured by Katz’s Model in four aspects including awareness, social mutual action, personal identity and calmness/recreation. The findings indicate that the extent of students’ uses and gratifications on Internet is higher than other media. Internet has been able to meet all the above mentioned categories. Students’ gratifications on satellite channels is more in calmness/recreation need, while the scores on using televisions are not so high for any mentioned needs. It is indicated that 72% of Iranian students use television programs while this figure is 54% for satellite channels and 83% for Internet. The findings of correlation tests indicate that there is a positive correlation between uses and gratifications of all three media.