به سوي درك زيباشناختي از فرهنگ: نظريه‏ي «برنامه‏ي قوي» در جامعه‏شناسي فرهنگي جفري الگزاندر

Towards aesthetic understanding of Culture: Jeffrey Alexander’s ‘Strong program’ theory in ‘Cultural Sociology’

«برنامه‌ي قوي» در جامعه‌شناسي فرهنگي، گرچه به‌مرور و تدريجي، اما در پاسخ به چالش‌هاي نظريه‌ي جامعه‌شناختي فرهنگ شكل گرفت. يكي از اين چالش‌ها، مبهم بودن مفهوم‌پردازي‌ها از فرهنگ بود. ابهام، گرچه به تلقي دوگانه‌ي ادبي و اجتماعي از فرهنگ تقليل مي‌يافت، ولي مسئله‌ي اساسي درواقع مبهم بودنِ جايگاهِ تبيينيِ فرهنگ بود. جامعه‌شناسي فرهنگي مي‌كوشد تا با قائل شدن نقش علّي براي فرهنگ، جايگاه ويژه و متمايزي به اين مفهوم بدهد و بدين‌وسيله به نظريه‌هاي جامعه‌شناختي فرهنگ، قدرت تبييني بيش‌تري ببخشد. چنين رويكردي اقتضا دارد تا از منابع مفهوميِ غني در نظريه‌ي ادبي از ارسطو گرفته تا كنون در نظريه‌ي جامعه‌شناختي فرهنگ استفاده شود. «برنامه‌ي قوي» مي‌كوشد تا چنين امكاني را فراهم آورد.

In response to deficiencies of sociological theories of culture, Jeffrey Alexander, has shaped ‘Strong program’ in ‘Cultural Sociology’. One of these deficiencies was ambiguity in conceptualizations of culture. Ambiguity, although reduce to the dual (literary social) perception of culture, but   underlying problem, in fact, was ambiguousness of explanatory status of culture. By maintaining a causal role for culture, Cultural Sociology tries to give a special and distinct status to this concept. This idea can give further explanatory power to the sociological theories of culture. Such an approach demands using rich conceptual resource of literary theory – from Aristotle to Fry and Brooks in the sociological theories of culture.  ‘Strong program’ tries to provide such a possibility.