بازگشت طردشدگان ظهور سكونت‏گاه‏هاي غيررسمي در كرمانشاه

Returning the excluded people The emergence of informal settlements in Kermanshah

اين مقاله تلاش مي‌كند فرآيند ظهور سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي را در كرمانشاه مطالعه كند. رويكرد نظري مقاله مبتني بر آراي ميشل دُوسِرتو است. وي نقش كنش‌هاي روزمره را در ساخت شهرها برجسته مي‌سازد و معتقد است افراد عادي خلاق و معناساز هستند. آ‌ن‌ها مكان‌هاي شهري را به فضاهاي زيسته تبديل مي‌كنند. داده‌ها از طريق تكنيك‌هاي بررسي اسناد، مشاهده و مصاحبه گردآوري شده‌اند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه «برنامه‌ي اصلاحات ارضي» سبب شد روستاييانِ دشت‌هاي اطراف كرمانشاه به اين شهر مهاجرت كنند و سالانه به‌طور متوسط (از 1345 تا 1355) ده‌هزار نفر به جمعيت آن بيفزايند؛ درحالي‌ كه شهر به‌لحاظ اقتصادي ظرفيت پذيرش مهاجرين يادشده را نداشت. هم‌چنين فقر، بي‌سوادي و عدم تخصص مهاجرين جذب آن‌ها را غيرممكن ساخت. برنامه‌ريزي شهري نيز از طريق «طرح جامع» استراتژي‌هايي نظير متراژ بالاي مسكن را براي طرد آن‌ها در پيش گرفت. مطرودين كه چاره­اي نداشتند «راه ديگر»ي را در پيش گرفتند و براي بقا مبارزه كردند. آن‌ها تاكتيك‌هاي مختلفي نظير تصرف عدوانيِ زمين­هاي باير و موات در نقاط پرت و دورافتاده، تصرف خزنده، باز تقسيم زمين، انشعاب‌هاي غير قانوني آب و برق را در پيش گرفتند تا بتوانند به‌شيوه‌اي غير رسمي ماوايي براي خود دست‌وپا كنند. نتيجه‌ي اين تلاش‌هاي بي‌امان در كرمانشاه شكل‌گيري چهار سكونت‌گاه غيررسمي جعفرآباد، شاطرآباد، دولت‌آباد و كولي‌آباد بود.

This article seeks to study the processes of informal settlement emergence in Kermanshah. The theoretical framework of article is based on De Certeau s ideas. He emphasis on everyday action in constructing the urban spaces. He believes each individual is creative and meaning maker. The needed data were gathered through interview, observation and analysis of document. Findings reveal that rural migration from countryside to Kermanshah has happened on the force of land reform agrarian revolution". It added 10 thousand people an average annually. The city economically could not absorb all of them. Their state of being poor, illiterate and unskilled incompetency caused them not to be absorbed into the society. Urban planning excluded the emigrants by means of Master Plan practically some strategies such as high meters land. The excluded people who did not have any other choice, had decided to pursue other path and struggling to survival. They have applied several tactics such as forcible possession unutilized lands in outlying regions, re divided land and informal branching of water and power to provide home informally. The outcome of this effortful attempt was the emergence of informal settlements such as Jafarabad, Shaterabad, Dolatabad and Koliabad in Krmanshah.