قهرمان و ضد قهرمان در حماسۀ «رستم‌نامۀ‌» الماس‌خان كَندوله‌اي كرمانشاهي

Hero and Anti-Hero in Rustam Nameh Epic by Almas Khan Kandulei Kermanshahi

الماس‌خان كَندوله‌اي كرمانشاهي از شاعران حماسه‌سراي بومي و محلي است كه داستان‌هاي حماسي و غنايي فراواني را به زبان كردي گوراني سروده‌است و يكي از اين منظومه‌هاي حماسي، «رستم‌نامه» است كه شرح نبردهاي سپاه ايران به سپهسالاري رستم با سپاه ديوان به سركردگي زنون جادو مي‌باشد. اين مقاله با هدف تبيين و تحليل شخصيّت قهرمان و ضد قهرمان در حماسۀ «رستم‌نامۀ‌» به روش توصيفي- تحليلي انجام شده و نتايج آن نشان مي‌دهد كه قهرمانان و ضد قهرمانان در اين منظومۀ حماسي اگر چه در نبردهاي فيزيكي و تن به تن و نيز بهره‌گيري از ابزارهاي نبرد و شيوه‌هاي جنگاوري شيوه‌اي تقريباً يكسان دارند و در نبردها با يكديگر همبري مي‌كنند؛ امّا هدفي دوگانه دارند، چنان كه قهرمان با تكيه بر نيرويي اهورايي و آنسري براي احياي منش، دادگري، سخاوت، رادمردي و شهامت مي‌جنگند كه نياز جامعۀ بشري در همۀ دوران‌هاست، امّا ضد قهرمان نمايندۀ اهريمني، تاريكي، بدمنشي، فريب، دشمني و ... است. هم‌چنين شاعر گاهي در شخصيّت قهرمان و يا ترسيم عملكرد او در نبرد و غير آن، خواسته‌هاي خود را به نمايش مي‌گذارد و گويي قهرمانان اين داستان حماسي، وسيله‌اي و پوششي براي بيان ديدگاه‌هاي بشردوستانۀ الماس‌خان كندوله‌اي و يا نوع بشر است كه اين گونه افسانه‌ها و داستان‌هاي حماسي و آييني از ذهن و زبانش تراويده‌است.

Almas Khan Kandulei Kermanshahi is an epic, native poet who’s epic and lyrical stories are in Guranian Kurdish and one of epic collections is Rustam Nameh concerning with Iran troops, Rustam head of group and devil troops by heading Zeus weird. This study aims to assign and analyze the hero character as well as anti-hero in epic of Rustam Nameh due to descriptive-analytical methods, it concluded that hero and anti-hero are the same in physical fighting, and tools and methods, but their goals are diabolical, because hero relies on metaphysical powers, to save the appetitive, fair, generosity, sympathy and braveness that is human’s requirement in all careers, but anti-hero is agent of evil, darkness, trickery, and enemy, besides, the poet sometimes, illustrates himself in illustrating hero personality, it is as if heroes of epic story are a covering means to express the human’s views of humanity of Almas Khan Kandulei Kermanshahi whose legends, the epic stories and customs.