بررسي ويژگي‏هاي قالبي- ساختاري در ترانه‏هاي كودكانۀ رايج در فارس

Investigating format- structure features in children songs common in Fars

ترانه‏هاي عاميانۀ مرسوم در فارس از منظر نوع مخاطب گستره‏اي متمايز با ديگر اقليم‏هاي ادب محلي دارد. يكي از گونه‏هاي اصلي ترانه‏هاي محلي فارس، متناسب با نوع مخاطب، آن دسته از اشعار است كه براي كودكان و نوجوانان سروده شده و در زير عنوان‏هايي چون: لالايي، ترانه‏هاي ناز و نوازش و ترانه‏هاي بازي و سرگرمي مي‏توان آن‏ها را طبقه‏بندي كرد.  از آن‏جا كه تاكنون پژوهشي با موضوع بررسي ويژگي‏هاي قالبي و ساختاري در ترانه‏هاي كودكانۀ رايج در فارس و همچنين ارتباط ساختار و محتواي آن‏ها انجام نشده، در اين مقاله، به روش تحليل محتوا، قالب و نوع كاركرد موسيقايي، روايي و عناصر تكرارشوندۀ شكلي- لفظي در ترانه‏هاي كوكانۀ فارس تحليل و بررسي شده است. يافته‏هاي اين پژوهش نشان مي‏دهد كه در سه‏گونۀ اصلي يادشده، شگردها و الگوهايي تكرار شونده و گاه متمايز در سرايش ترانه‏ها وجود دارد و هرچه از ترانه‏هاي مربوط به گروه سني خردسال به كودك و نوجوان نزديك مي‏شويم از اهميت موسيقي در ساختار ترانه‏ها كاسته و بر اهميت روايت در آن‏ها افزوده شده است؛ همچنين فضاي اشعار از تك‏صدايي به سمت فضايي گفتگومحور و به‏ندرت در برخي ترانه‏ها چندصدايي نزديك شده كه اين ويژگي، با نوع قالب اشعار  و طول آن‏ها و همچنين كاربرد رديف، قافيه و التزام‏هاي موجود در ترانه‏ها رابطۀ مستقيم دارد

Common folk songs in Fars from the perspective of the type of audience have a distinct range from other local literature climates. One of the main types of Fars local songs, depending on the type of audience is those poems that have been composed for children and adolescents. And they can be classified under titles such as: lullaby, caressing songs and the songs of play and entertainment. Since no research has been conducted on investigating format and structure features in common childrens songs in Fars as well as the relationship between their structure and content, in this paper, by content analysis method, the format and type of musical function, reliability and shape- verbal repeating elements in Fars childrens songs have been analyzed and investigated. The findings of this study show that in mentioned three main types, repeating and sometimes distinct techniques and patterns are found in composing songs and as we approach songs related to the age group of children and adolescents from infant, the importance of music in songs structure has been reduced and the importance of the narrative has been added also poems space has been approached a discourse- oriented space and rarely in some songs polyphony from monologue, that the feature is directly related to the type of songs format and their length as well as the application of row, rhyme and requirements available in songs