سنجش كارايي نسبي شهرستان هاي استان آذربايجان شرقي در بخش زيرساخت هاي گردشگري با استفاده از رويكرد تحليل پوششي داده ها (DEA)

Measuring the Relative Efficiency of the Cities of East Azarbaijan Province in Tourism Infrastructures Part by Using Data Envelopment Analysis (DEA)

با شروع قرن بيست و يكم به دليل وجود زيرساخت هاي اقتصادي، بهداشتي، امنيتي، ارتباطي گردشگري به يكي از سه صنعت برتر دنيا تبديل شده است. هدف از اين تحقيق، سنجش ‎كارايي‎ ‎نسبي شهرستان هاي استان آذربايجان شرقي از لحاظ زيرساخت هاي گردشگري بود. اين‌تحقيق از نظر هدف كاربردي و از نظر روش جمع آوري داده ها و ماهيّت از نوع توصيفي - تحليلي محسوب مي‌گردد. اطلاعات مورد نياز به روش كتابخانه اي و اسنادي جمع آوري شد. محدوده‌ي جغرافيايي پژوهش را 19 شهرستان استان آذربايجان شرقي تشكيل مي دهد. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از مدل هاي آنتروپي شانون، تحليل پوششي داده ها (DEA)، ماتريس كارايي متقاطع و از نرم‌افزار Dea slover استفاده شده است. نتايج اين پژوهش نشان داد در بين شهرستان هاي استان آذربايجان شرقي از لحاظ زيرساخت‌هاي گردشگري به ترتيب شهرستان هاي تبريز، مراغه و ميانه با بيشترين ميزان كارايي 824/0، 865/0 و 919/0، جايگاه اول تا سوم و شهرستان هاي هشترورد، ورزقان و چاروايماق با ميزان كارايي 597/0، 544/0 و 471/0، جايگاه هفدهم تا نوزدهم را به خود اختصاص داده اند. همچنين در سطح استان در بين شهرستان ها از نظر توزيع زيرساخت هاي گردشگري عدم تعادل وجود دارد بطوري‌كه 29/0 كارا، 38/0 نيمه‌كارا و 33/0 ناكارا هستند. علت اصلي ناكارايي شهرستان ها، استفاده‌ي بسيار زياد از ورودي ها در قبال توليد اندك خروجي هاست. بطور كلي، راه‌حل اصلي رفع نابرابري ها و رساندن مناطق ناكارا به مرز كارايي، پيروي از موازين عدالت اجتماعي در همه‌ي ابعاد و الگو قرار دادن شهرستان هاي كارا از بعد عملكرد از لحاظ زيرساخت هاي گردشگري است تا از اين راه، تصميم گيري ها همسو با توسعه‌ي يكپارچه‌ي مناطق مختلف استان باشد.

With the start of the 21th century, due to the existence of economical, health, security and communication infrastructures , tourism has become one of the worldʹs top three industries. The aim of this study was to evaluate the relative efficiency of the cities of East Azarbaijan province in terms of tourism infrastructure. Current research is an applied research and data collection and analytic-descriptive methods was considered in current study. The required information were collected through library and documentary. Geographic area of research will constitute 19 cities of East Azarbaijan province. Shannon entropy models, data envelopment analysis (DEA), Matrix crossover performance and Dea slover software were used to evaluate the data. The results showed that among the cities of East Azarbaijan province, in terms of tourism infrastructures, the cities of Tabriz, Maragheh, and miyaneh with the highest performance, 0.824, 0.865 and 0.919 respectively have the first to third place and Hashtrud, Varzeghan and Charvaymaq cities with the performance rate of 0.597, 0.544 and 0.471, take place at the seventeenth to nineteenth position. Also at the provincial level in terms of distribution of tourism infrastructure there is imbalance between the cities , so that 0.29 are efficient 0.38 are semi-efficient and 0.33 are inefficient. The main reason for the inefficiency of the cities raised from high use of inputs for small production of outputs. In general, the main solution to eliminate the inequalities and upgrade of inefficient regions to an efficient border is following up the principles of social justice in all aspects and considering the efficient cities as the pattern and model in terms of tourism infrastructure in order to make the decisions in line with the integrated development of different regions of the province