ساختار فساد در نظام اداري كشور: بررسي ساختار شكل‌گيري فساد اداري در سازمان‌هاي مادي، هنجاري و سازمان‌هاي با هدف انتظامي، با استفاده از روش آنتروپي شانون

The structure of corruption in Iran administrative system: The survey on the formation of administrative corruption in material and normative organizations and disciplinary organizations by using Shannon entropy

زمينه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، در ابتدا شناسايي ساختار فساد در انواع سازمان‌هاي مادي، هنجاري و انتظامي و سپس بررسي هر يك از مؤلفه‌هاي ساختار (مبتني بر شركاي خصوصي و دولتي، برنامه‎ريزي، قانون، فرد، سطوح سازماني، اندازه، برانگيختن، پيامد و مقياس) در اين سازمان‌ها است. روش‌شناسي: پژوهش حاضر جزء پژوهش‌هاي توصيفيپيمايشي و از نوع كاربردي است. جامعه آماري اين پژوهش، كليه سازمان‌هاي دولتي را در برمي‌گيرد و از نمونه‌گيري هدفمند يا قضاوتي استفاده شده است. با توجه به سازمان‌هاي مدنظر اتزيوني، طبقات شامل سازمان آموزش و پرورش استان قزوين (به عنوان سازمان با هدف هنجاري)، اداره دادگستري استان قزوين (به عنوان سازمان با هدف انتظامي) و اداره صنعت، معدن و تجارت استان قزوين (به عنوان سازمان با هدف اقتصادي) در نظر گرفته شد و سپس پرسشنامه توزيع گرديد. جهت روايي الگو، از نرخ تحليل محتوا و براي بررسي ضريب اهميت هر يك از مؤلفه‌ها، از روش آنتروپي شانون استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نيز نشان داد؛ در صورتي كه نوع فساد كلان و سازمان مادي باشد، بيشترين امتياز مربوط به نقش مديران در اعمال فاسد و كمترين امتياز مربوط به ساختن قانون براي ارتكاب اعمال فاسد است؛ درصورتي‌كه سازمان هنجاري باشد، بيشترين امتياز به سرگرمي در اعمال فساد و كمترين امتياز به وجود ساختار و شبكه فاسد و در سازمان انتظامي، بيشترين امتياز مربوط به گستره فساد و كمترين امتياز مربوط به ساختن قانون، اختصاص داده شد. نتيجه‌گيري: نتايج به دست آمده از پژوهش به‌طوركلي نشان داد كه در فساد كلان، اغلب مديران در ارتكاب فساد نقش دارند و ارتكاب جرم افراد فاسد در سطح كلان، اغلب اوقات به خاطر نياز فيزيولوژيكي آن‌ها نيست و عواملي همچون خويشاوندسالاري و وابستگي به احزاب، گروه‌هاي ذينفع يا تفريح نيز نقش مهمي دارد. در مورد فساد خُرد نيز نكته قابل توجه اين است كه مهم‌ترين عامل ارتكاب فساد خُرد، مبحث مالي و نياز فيزيولوژيكي است. آن‌ها بيشتر به اين دليل مرتكب فساد مي‌شوند؛ چون حقوق پاييني دريافت مي‌كنند و حقوق دريافتي آن‌ها كفاف زندگي را نمي‌دهد.

Background and Purpose: The purpose of this study was at first, recognizing corruption structure in types of material, normative and disciplinary organizations and then determining each level, size, h of structures components(according to public and private partners, planning, law, individuals, organizational level, size, stimulation, output and scale) in these organizations. Methodology: The current research was applied and the research method was descriptivesurvey. The sampling universe consists of all governmental organizations and the sampling method was purposeful or judgmental sampling. According to desired organizations, clusters including education and training organization of Qazvin province(as an organization with normative purpose), Qazvin department of justice(as an organization with disciplinary purpose) and Qazvin province industry, mine and trade department (as an organization with economical purpose), then the questionnaires were distributed. The authors have used content analysis rate for examining validity of the research model and also used Shannon entropy method for examining significant coefficient of each components. Findings: The findings of this research indicated that if the corruption type is massive and material, the greatest score will affiliate to managers role on committing to corruption and lowest score will affiliate to making law for committing to corruption and if the organization is normative. The greatest score will affiliate to recreation in committing to corruption and the lowest sore will affiliate to the structure and corruption network and in disciplinary organizations, the greatest score will affiliate to the extent of corruption and the lowest score will affiliate to making law. Conclusion: The results of this research generally indicated that in a massive corruption, some managers have a major role on committing to corruption and the crimes of corrupted people sometimes did not arised from physiological needs and a few factors such as nepotism, parties’ affiliation, interest groups or recreation have a great role on it. The most important factors of committing to corruption are financial and physiological needs of employees. These people committed to corruption due to their low salary and their income never proportionate to living costs.