شناسايي و ارائه الگوي رفتار شهروندي سازماني در ناجا، با استفاده از تكنيك تحليل عاملي

Recognizing and introducing organizational citizenship behavior model in Naja by using factor analysis technique

زمينه و هدف:‌ با توجه به پيچيدگي‌هاي مأموريت‌هاي ناجا و كاركنان اين سازمان، استفاده از نيروهاي واجد رفتارهاي شهروندي سازماني، مي‌تواند در موفقيت اين سازمان بسيار مهم باشد؛ بر همين اساس، اين تحقيق با هدف تبيين ابعاد جديدي براي رفتار شهروندي سازماني و ارائه الگوي پيشنهادي ويژه نيروي انتظامي، با استفاده از تكنيك تحليل عاملي انجام شده است. روش‌شناسي: جامعه آماري در اين مطالعه، كليه كاركنان فرماندهي انتظامي استان يزد بودند كه به روش طبقه‌اي تصادفي تعداد 686 نفر انتخاب شدند. از نمونه آماري خواسته شد تا پرسشنامه رفتار شهروند سازماني را كه مشتمل بر 41 گويه بود، تكميل كنند. در اين مطالعه پس از بررسي روايي محتوا از نظر خبرگان، به تبيين ابعاد جديد رفتار شهروند سازماني در ناجا به كمك تحليل عاملي اكتشافي و تأييد آن به كمك تحليل عاملي تأييدي پرداخته شد. براي ارزيابي پايايي و روايي سازه به ترتيب از شاخص‌هايCR، ميانگين واريانس استخراجي، حداكثر مجذور واريانس مشترك و ميانگين مجذور واريانس مشترك استفاده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Amos صورت گرفت. يافته‌ها و نتايج: نتايج تحليل عاملي اكتشافي نشان داد كه ابعاد رفتار شهروند سازماني، شامل پنج بعد نوع‌دوستي، وفاداري به سازمان، عدم سوء استفاده از امكانات و جايگاه سازماني، وظيفه‌شناسي و هماهنگي متقابل شخصي است كه در كل 50.8 درصد واريانس را تبيين كرده‌اند. تحليل عاملي تأييدي نيز نتايج تحليل عاملي اكتشافي را تأييد كرد و نشان داد كه علاوه بر وجود همبستگي بالا بين گويه‌ها و سازه‌هاي مرتبط، سازه‌ها نيز از هم متمايزند و هم‌پوشاني ندارند. اين الگوي رفتار شهروند سازماني تأييد شده را مي‌توان به‌عنوان الگويي استاندارد و داراي روايي و پايايي قابل قبول در ناجا به كاربرد.

Background and Purpose: According to the complexity of Naja missions and employees of this organization, utilizing forces with enjoying organizational citizenship behavior may have a major role on the achievement of this organization. The purpose of this research was explaining new dimensions of OCB and introducing proposed model, especially for Naja by using factor analysis techniques. Methodology: The sampling universe of this research consists of all Yazd province police headquarter employees, 686 people were chosen by random stratified sampling method. The sample size people filled the questionnaires with 41 questions. In this research after determining content validity by using expert’s opinions, the authors explained new dimensions of OCB in Naja through extracted factor analysis and it was confirmed by using confirmed factor analysis method. For determining construct validity and reliability of the research the researchers were used construct reliability indicators, extracted variance average, Maximum Square of shared variance, and Average Square of shared variance. The dataanalysis was executed by SPSS and AMOS soft wares. Findings & Conclusion: The results of extracted factor analysis indicated that the dimensions of OCB consist of altruism, loyalty, Consciousness and individual mutual coordination which loyalty explained 50/8 percent of variance. Confirmed factor analysis was also confirmed extracted factor analysis and indicated that more than above correlation between related constructs and questions, the constructs are varied and there is no convergence between them. This OCB model could be used as standard, acceptable and reliable model in Naja.