بررسي نوع و خاستگاه كانه زايي مس در رخداد معدني علي آباد موسوي- خان چاي، خاور زنجان، با استفاده از داده هاي سنگ شناسي، كاني شناسي و زمين شيميايي

رخداد معدني مس علي آباد موسوي خان چاي در منطقه طارم و در فاصله 30 كيلومتري خاور زنجان جاي گرفته است. سنگ هاي رخنمون يافته در منطقه شامل مجموعه اي از سنگ هاي آتشفشاني و آتشفشاني رسوبي ائوسن (معادل سازند كرج) است كه توسط توده هاي نفوذي اليگوسن با تركيب كلي كوارتزمونزونيتي مورد هجوم قرار گرفته اند. كانه زايي مس در اين منطقه به صورت رگه و رگچه هاي كوارتزي مس دار درون واحدهاي توفي حدواسط و گدازه هاي آندزيتي رخ داده است. بر پايه مطالعات ميكروسكوپي، كانه هاي موجود در كاني سازي منطقه مورد مطالعه شامل كالكوپيريت و به مقدار كمتر پيريت و اوليژيست و كاني‌هاي باطله شامل كوارتز و كلريت است. بافت كانه ها شامل دانه ‌پراكنده، رگه رگچه اي، بِرشي، پركننده فضاهاي خالي و جانشيني است. دگرساني هاي موجود شامل سيليسي و كلريتي شدن در بخش‌هاي كانه دار است. دو مرحله كانه‌زايي اوليه و ثانويه در رخداد معدني مس علي آباد موسوي خان چاي قابل تشخيص است. كانه زايي مرحله اوليه با تشكيل پيريت و كالكوپيريت هاي دانه پراكنده درون واحدهاي توفي و گدازه اي (زيرمرحله اول) آغاز و به ترتيب با ته نشست كوارتز، كالكوپيريت و پيريت در رگه ها و سيمان گرمابي بِرش ها (زيرمرحله دوم)، رگچه هاي منفرد و يا دسته رگچه هاي نيمه موازي تا متقاطع كوارتز (زيرمرحله سوم) و سرانجام رگه و رگچه هاي كوارتزي اوليژيستي (زيرمرحله چهارم) مشخص مي شود. مالاكيت، آزوريت و هيدروكسيدهاي آهن با بافت هاي رگه رگچه اي و پركننده فضاهاي خالي در مرحله ثانويه تشكيل شده اند. مقايسه الگوي عناصر خاكي كمياب در سنگ هاي ميزبان بدون كانه زايي و بخش هاي كانه دار بيانگر غني شدگي اين عناصر در بخش هاي كانه دار است. اين امر مي تواند نشان دهنده بالا بودن غلظت عناصر خاكي كمياب درسيال‌هاي كانه ساز و يا واكنش بالاي سيال به سنگ در منطقه علي آباد موسوي خان چاي باشد. غني شدگي عناصر كانه ساز (Cu، Pbو Zn) در بخش هاي كانه دار بيانگر شسته شدن عناصر از سنگ ميزباندگرسان شده به بخش هاي كانه دار توسط سيال‌هاي كانه ساز است. ويژگي هاي رخداد معدني مس علي آباد موسوي خان چاي با كانسارهاي مس نوع رگه اي قابل مقايسه است.