ضريب استهلاك و كارايي مصرف تشعشع ارقام پنبه براي تراكم‎‏هاي مختلف كاشت در گرگان

Extinction coefficient and radiation use efficiency of cotton varieties for different planting densities in Gorgan

افزايش عملكرد از طريق آگاهي از تاثير عوامل مديريتي بر گياهان و به دنبال آن استفاده‏ حداكثر از ظرفيت محيط، قابل دسترسي است. استفاده از مدل‏هاي شبيه‏سازي رشد گياهي، يكي از راهكارهاي مفيد جهت شناسايي تاثير عوامل مختلف مديريتي بر عملكرد مي‏باشد. اما استفاده از مدل‏ها در صورتي امكان‏پذير است كه اطلاعات اوليه براي هر گياه در هر منطقه موجود باشد. در همين راستا به منظور بررسي تاثير ارقام مختلف پنبه (گلستان، ساحل و سپيد) در دو تراكم (250000 و 62500 بوته در هكتار) بر روي ضريب خاموشي و كارايي مصرف تشعشع، آزمايشي در گرگان به صورت كرت‏هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1390 انجام شد. نتايج آزمايش نشان داد كه اثر ارقام بر ضريب خاموشي و كارايي مصرف تشعشع معني‏دار نبود. با افزايش تراكم بوته در واحد سطح، ضريب خاموشي به صورت معني‏داري از 0/87 به 0/61 كاهش يافت. اين در حالي بود كه كارايي مصرف تشعشع در تراكم 62500 بوته در هكتار، برابر 1/35 و در تراكم 250000 بوته در هكتار، برابر 3/17 گرم بر مگاژول به دست آمد. در تراكم كشت بيشتر، افزايش شاخص سطح برگ و بسته شدن سريع‏تر كانوپي در زمان‏هاي وقوع دماي بيشتر هوا، باعث افزايش كارايي مصرف تشعشع شد.

Knowledge of management factors effect on plants and consumption the maximum capacity of environment can increase crop yield. Application of crops growth simulation models is a valuable approach to identify the impact of various management factors on yield. If the necessary information of each crop in each region is accessed, it is possible to use crop growth models. The aim of this study was to evaluate effect of planting density (250000 and 62500 plants per hectare) and cotton varieties (Golestan, Sepid and Armaghan) on extinction coefficient and radiation use efficiency. The experiment was carried out as split plot design based on randomized complete block design whit three replications in 2011. The plant density was as main plot factor while cotton varieties were considered as subplot factor. The results showed that effect of variety on the extinction coefficient and radiation use efficiency was not significant. Extinction coefficient decreased significantly from 0.87 to 0.61 when plant density was increased. However, the radiation use efficiency was 1.35 and 3.17 g.MJ1 respectively for 62500 and 250,000 plants per hectare density. Higher plant density increased leaf area index and canopy closure at higher temperatures which caused to increase the radiation use efficiency in 250,000 plants density.