جامعه‌شناسي تاريخي روابط ايران و اعراب

وجود مرزهاي طولاني ايران با دولت‌هاي عربي؛ پيشينه دراز‌مدت روابط اجتماعي و ميان‌فرهنگي ايرانيان و اعراب و موقعيت ژيوپليتيك اين دولت‌ها در حوزه خليج فارس عواملي هستند كه اهميت روابط ايران و اعراب را برجسته مي‌كنند. با توجه به ابعاد اين موضوع، شاهد بوده‌ايم كه تاريخ روابط ميان اين دولت‌ها هم پيامدهايي در سطح داخلي خود اين كشورها، و هم منطقه‌اي و بين‌المللي داشته است. در اين تحقيق بر اساس رويكرد جامعه‌شناسي تاريخي در روابط بين‌الملل و مطالعه فرهنگي، به بررسي تاريخ روابط ميان ايران و اعراب پرداخته و به دنبال پاسخ به اين سوال بوده‌ايم كه زمينه‌ها و تحولات تاريخيِ اجتماعي و سياسي، چگونه شكل گرفته و چه تاثيراتي بر رويكردهاي هويتي و روابط ميان اين دو حوزه، و سياست خارجي معاصر ايران و دولت‌هاي عربي بر جاي گذاشته است؟ اهميت ديگر اين پژوهش در رابطه با ايران، به برنامه توسعه كشور و اهميت ثبات منطقه‌اي آن باز مي‌گردد. با توجه به موقعيت منطقه آسياي جنوب غرب كه ايران را به عنوان يك حوزه فرهنگي مشخص در جوار اعراب قرار مي‌دهد، نياز است راهبرد بلند‌مدتي بر مبناي ايجاد ثبات و تعامل در منطقه به منظور تامين فضاي امن رقابت و فعاليت‌هاي اقتصادي و ديپلماتيك انديشيده شود. به نظر ما دستيابي به چنين تعاملي مي‌تواند بر اساس حل و يا به حاشيه راندن محورها و مولفه‌هاي فرهنگي ـ تاريخي تنش‌زا و همگرايي بر سر مولفه‌هاي مشترك باشد.