اثر ساليسيليك اسيد و اتفن بر جوانه زني بذر و رشد دانه‌رست گندم تحت تنش شوري

Effect of Salicylic Acid and Ethephon on Seed Germination and Seedling Growth of Wheat under Salt Stress

شوري آب يا خاك از مهم ترين عواملي است كه باعث كاهش جوانه‌زني بذور گياهان مي‌شود. اتفن مي‌تواند خواب بذر را در انواعي از گياهان مثل غلات بشكند و جوانه‌زني را سرعت بخشد. در برخي گياهان پيش تيمار بذرها با ساليسيليك اسيد سبب افزايش درصد جوانه زني شده است. به منظور بررسي اثر ساليسيليك اسيد و اتفن بر جوانه‌زني بذور و رشد دانه‌رست رقم سيوند گندم تحت تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در بهار سال 1390 و در آزمايشگاه تحقيقات گياهي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نيشابور انجام شد. شوري با سطوح صفر، 50، 100و150 ميلي مولار NaCl، ساليسيليك اسيد در سطوح صفر، 0.5 و 1 ميلي مولار و اتفن در سطوح صفر، 0.05، 0.1 و 0.2 ميلي مولار استفاده شد. نتايج نشان داد كه درصد و سرعت جوانه‌زني، طول و وزن خشك اندام هوايي و ريشه‌ي ‌اوليه و ميزان فعاليت آنزيم آلفا آميلاز در شرايط شوري كاهش و ميزان پرولين افزايش يافت و پيش‌تيمار بذور با ساليسيليك اسيد سبب افزايش درصد جوانه‌زني، برخي صفات رشدي و ميزان فعاليت آنزيم آلفا آميلاز و ميزان پرولين در محيط شور گرديد. همچنين، پيش‌تيمار بذور با اتفن در شرايط شور باعث كاهش برخي صفات رشدي و افزايش ميزان پرولين شد ولي بر صفات جوانه‌زني و ميزان فعاليت آنزيم آلفا آميلاز بي‌تاثير بود. به نظر ميرسد ساليسيليك اسيد به عنوان يك تنظيم كننده رشد گياهي و مؤثر در شرايط تنش شوري و اتفن از طريق تبديل شدن به اتيلن، مكانيسم‌هاي تحمل گياه را فعال و باعث بهبود خسارات ناشي از شوري بر جوانه‌زني و رشد دانه‌رست گندم شده‌اند.

Water or soil salinities are the most important factors that reduce the seed germination of plants. Ethephon can break seed dormancy in a variety of plants, such as cereals and speeds up germination. In some plants pretreatment of seeds with salicylic acid has increased the germination percentage. To study effect of salicylic acid and ethephon on seed germination of wheat (Seivand cultivar) under salinity condition a factorial experiment in a completely randomized design with three replications was conducted at the Plant Research Laboratory of Neyshabur Branch of Islamic Azad University in 2011. Four salinity levels (0, 50, 100, 150 mM), three salicylic acid levels (0, 0.5, 1 mM) and four ethephon levels (0, 0.5, 1, 2 mM) were used. The results showed that at salinity condition seed germination rate and percentage, shoot and root length, their dry weight and αamylase activity decreased and proline content increased. Pretreatment of seeds by salicylic acid increased seed germination percentage, some growth parameters, αamylase activity and proline content under salinity condition. Moreover, pretreatment of seeds by ethephon decreased some growth parameters and increased proline content but its effect on germination and αamylase activity were not significant. It seems that Salicylic acid as a plant growth regulator under salinity condition and ethephon convertion to ethylene, activated plant tolerance mechanisms to salinity condition and decrease damaging effect of salinity on seed germination and seedling growth of wheat.