ارزيابي خطرات بهداشتي ناشي از فلزات سنگين در خاك شهري (شهر بجنورد)

Assessment of Health Risks of Urban Soils Contaminated by Heavy Metals (Bojnourd City)

زمينه و هدف: فلزات سنگين به سبب ماهيت غير قابل تجزيه و پايداري، در اندام هاي حياتي بدن انسان انباشته مي شوند و منجر به اختلال هاي جدي در سلامت مي شوند. فلزات سنگين به علت تجزيه ناپذيري، پايداري، انباشت در اندام هاي زنده و آسيب به سلامت موجودات زنده بايد مورد توجه قرار گيرند. پژوهش حاضر براي تعيين شدت آلودگي خاك به فلزات سنگين، تشخيص مكان هاي با سطوح بالاي آلودگي و ارزيابي ريسك بهداشتي براي كودكان 51 ساله از راه بلع خاك صورت گرفت. مواد و روش كار: در اين تحقيق در مجموع 24 نمونه خاك سطحي از 12 ايستگاه جمع آوري شد. غلظت فلزات سنگين (مس، روي، سرب و كادميوم) در خاك و ويژگي هاي خاك اندازه گيري شدند. به منظور بررسي ارتباط بين فلزات سنگين و ويژگي هاي خاك از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد. همچنين ميزان در معرض گيري روزانه در كودكان 15 ساله محاسبه شد. يافته ها: ميانگين غلظت فلزات سنگين مس، روي، سرب و كادميوم به ترتيب 18.29 40.54، 63.27 148.06، 3.63 9.1020 و 0.18 0.20 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. يافته ها همبستگي معني داري بين رويمس، مس سرب، مس كادميوم، روي سرب، رويكادميوم، شن سيلت، (روي، سرب) pH، (مس، روي، سرب، كادميوم) هدايت الكتريكي نشان داد. متوسط در معرض گيري روزانه مس، روي، سرب و كادميوم براي كودكان 51 ساله از طريق بلع خاك به ترتيب 4-^10 * 3.11، 11.3 * 4-^ 10، 6.98* 5-^ 10 ، 1.53* 6-^ 10 ميلي گرم بر كيلوگرم بر روز بدست آمد. نتيجه گيري: غلظت فلزات سنگين در خاك شهري بجنورد ممكن است به علت ترافيك و فعاليت هاي صنعتي باشد. همچنين با توجه به مقادير در معرض گيري روزانه فلزات و مقايسه آنها با دوز مرجع RAIS آلودگي اين فلزات در خاك تهديدي براي كودكان ايجاد نمي كند. همچنين شاخص زمين انباشتگي نشان داد كه خاك هاي شهري غيرآلوده تا متوسط آلوده هستند

Background and objectives: Due to the nonbiodegradable and persistent nature, heavy metals are accumulated in vital organs in the human body and lead to serious health disorders. The present study was done to determine the intensity of soil contamination by heavy metals, identify the locations with high contamination levels and assessment of health risk for children (15 years old) by soil ingestion. Material Methods: Twentyfour surface soil sles were collected from 12 stations. The concentrations of heavy metals in the soil sles and physicochemical properties were determined. In order to evaluation relationship between heavy metals and soil properties, Pearson correlation was used. Daily exposure to heavy metals by soil ingestion was calculated for children aged 15 years Results: The average concentrations for Cu, Zn, Pb and Cd were 18.29 40.54, 63.27 148.06, 9.1020 3.638 and 0.2005 0.1856 mg/kg respectively. The results showed that there is statistically significant relationship between ZnCu, CuPb, Cu Cd, ZnPb, PbCd, ZnCd, ClaySilt, PbpH, ZnpH, Zn Electrical conductivity (EC), Cu EC, Pb EC and EC Cd. The results of the risk assessment indicated that average daily intake of Cu, Zn, Pb and Cd via soil ingestion for children aged 15 years are 3.11 104, 11.3 104, 6.98 105 and 1.53 106 mg/kg per day respectively. Conclusion: Heavy metals concentration in urban soils of Bojnurd city may be due to traffic emission and industrial activities. Also at present with regard to low daily exposure of metals and compare them with RAIS, they pose no threat to children health. Key words : Heavy metals, Topsoil, Health Risk, Daily Intake, Bojnourd City