مطالعه كرم هاي روده‌اي سگ‌هاي ولگرد شهر همدان و تحليل اهميت پزشكي-بهداشتي آن

Study of Intestinal Helminthes of Stray Dogs and Thir Public Heath Importance in Hamadan City

مقدمه: كرم‌هاي روده‌اي سگ‌ها تهديدي جدي براي سلامت انسان بوده و ممكن است بيماريهاي خطرناكي مثل هيداتيدوزيس و لارو مهاجر احشايي را ايجاد نمايند و مي‌توانند عوارض شديدي براي انسان بوجود بياورند. هدف از مطالعه حاضر تعيين انواع انگل‌هاي كرمي روده‌اي سگهاي ولگرد شهر همدان و ميزان آلودگي آنها است. روش‌كار: در اين مطالعه مقطعي 103 قلاده سگ ولگرد از داخل و حومه شهر در سال 1394 بررسي شد. پس از كالبدگشايي، محتويات روده آن‌ها بصورت ماكروسكپي ازنظر كرم‌هاي انگلي مورد بررسي قرار گرفت. پس از شستشو با سالين و شناسايي كرمها برحسب نماتود، سستد يا آكانتوسفالا، بعد از رنگ آميزي با كارمن اسيد، آبگيري وشفاف سازي، سستدها مونت شدند. نماتودها در اتانول 70% به اضافه گليسيرين قرار داده شده و با لاكتوفنل شفاف شدند. سپس ميزان آلودگي به انگل‌هاي مختلف برحسب خصوصيات اپيدميولوژيك تعيين گرديد. يافته ها: يافته‌ها نشان داد 74 سگ (8/71%) حداقل به يك نوع كرم انگلي روده آلوده بودند. انگل‌هاي كرمي جدا شده شامل: اكينوكوكوس گرانولوزوس 9/37 درصد،‌ تنياهيداتيژنا 3/24 درصد، تنيااويس 9/1 درصد، تنيامولتي‌سپس 9/2 درصد، مزوسستوييدس‌لينه‌آتوس 9/4 درصد، ديپيليديوم‌كانينوم 5/51 درصد،‌ توكسوكارا كنيس 4/19، آكانتوسفال 8/5 درصدبود. ارتباط معناداري بين سن سگ‌ها و آلودگي با انگل‌هاي كرمي وجود داشت (05/0P < ). آلودگي به انگل‌هاي كرمي در سگ‌هاي پير بيشتر بود. بين ميزان آلودگي و جنسيت سگ‌ها و فصل نمونه‌گيري رابطه معناداري وجود نداشت (05/0P > ). نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان داد شيوع انگل‌هاي كرمي بخصوص زيونوز (حداقل 6 نوع از اين كرم‌ها) در سگ‌هاي ولگرد شهر همدان بالاست. اين انگل‌ها از جنبه‌هاي بهداشتي و اقتصادي حايز اهميت هستند. برنامه‌ريزي مراجع ذيربط براي كنترل سگ‌هاي ولگرد امري ضروري به نظر مي‌رسد.

Introduction: Intestinal helminthesof dogs are a serious threat to human health and may cause dangerous diseases such as: hydatidosis and visceral larva migrans, that which cause severe complications in human. Th aim of this study was to determine the prevalenceof intestinal helminthes of stray dogs in Hamadan city, Iran.. Methods: A total of 103 stray dogswere shot in the inner and around of the city in year 2015. Following necropsy, the intestinesʹ contents of dogs were examined for helminthes macroscopically. Thn, the collected worms, aftr washing with saline,were counted and identifid according to being Nematode, Cestodeor Acantcephala. Thn, collected Nematodes were put in glass containers containing 70% ethanol-glycerine and Cestodes aftr processing on slides were put in the 10% formalin. To identify the species of helminthes, the Cestodes were stained using carmine acid and Nematodes were cleared in lacto-phenol. Results: Result indicated that, 74(71.8%)stray dogs were infected at least by one species of intestinal helminthes. Th species of parasites were as follows: Echinococcus granulosus 37.9%, Dipylidium caninum 51.5%, Toxocara canis 19.4%, Taenia hydatigena 24.3%, T. multiceps 2.9%, T. ovis 1.9%, Mesocest oideslineatus 4.9%, and Acantho cephala 5.8%. Thre was no association between insex, season and region with prevalence of intestinal helminthes (P < 0.05). On the other side, there was a signifiant deference (P > 0.05) between the prevalence of intestinal helminthes and dogsʹ age. Conclusions: Ths study indicatesd that,infection rate of helminthes in stray dogs is washigh in Hamadan city. Thse parasites are important in terms of human health and economic aspects. Threfore, it is more essential that public health authoritiesto develop control strategies for stray dogs population.