آپوپتوز سلول‌هاي تك‌هسته‌اي خون محيطي در مصدومان شيميايي؛ 25 سال پس از مواجهه با گاز خردل

Apoptosis in Peripheral Blood Mononuclear Cells of Chemical Victims; 25 Years after Exposure to Mustard Gas

اهداف: گاز خردل ماده‌اي آلكيله‌كننده و محرك التهاب است كه به‌عنوان سلاح شيميايي به‌كار گرفته شد. مشكلات ريوي در افراد مواجه با گاز خردل، اصلي‌ترين عامل ناتواني و مرگ‌و‌مير در درازمدت است. آسيب DNA يكي از مهم‌ترين ضايعات باليني به‌حساب مي‌آيد. آپوپتوز به‌‌طور معمول هنگام تكامل و پيري و به‌عنوان مكانيسمي هموستاتيك براي حفظ جمعيت سلولي در بافت‌ها و همچنين به عنوان مكانيسم دفاعي در واكنش‌هاي سيستم دفاعي بدن يا هنگامي كه سلول‌ها توسط عوامل سمي يا بيماري آسيب مي‌بينند، رخ مي‌دهد. هدف اين مطالعه مقايسه ميزان آپوپتوز در سلول‌هاي تك‌هسته‌اي خوني مصدومان شيميايي 25 سال پس از مواجهه و افراد غيرمواجه با گاز خردل بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مورد شاهدي در سال 1393 انجام شد و از ميان جانبازان شيميايي 10 نفر به روش نمونه‌گيري تصادفي به‌عنوان گروه مورد و از ميان افراد غيرمواجه، 11 نفر به روش نمونه‌گيري تصادفي به‌عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. از افراد هر دو گروه 3سي‌سي خون محيطي جمع‌آوري و جداسازي سلول‌هاي تك‌هسته‌اي خون محيطي به روش گراديان فايكل انجام شد. پس از آماده‌سازي سلول‌ها، از كيت تشخيص مرگ سلولي به روش الايزا براي سنجش ميزان آپوپتوز استفاده شد. از آزمون آماري T استودنت براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: ميانگين ميزان بروز آپوپتوز در گروه كنترل 168/0±533/0 و در گروه مورد 116/0±345/0 بود كه از لحاظ آماري تفاوت معني‌داري نداشت (39/0=p). نتيجه‌گيري: گاز خردل در فاز مزمن (25 سال بعد از مواجهه)، تاثيري بر ميزان آپوپتوز سلول‌هاي تك‌هسته‌اي خون محيطي ندارد.

Aims: Mustard gas is an Alkalizing agent and inflammatory stimuli that were used as chemical weapon. Lung problems in people exposed to mustard gas is the major cause of morbidity and mortality in long term. DNA damage is considered as one of the most important clinical lesions. Typically, apoptosis is occurred during development and aging and as a hemostatic mechanism for maintaining cell populations in tissues and also as a defence mechanism in immune system body reactions or when cells are suffered by toxic agents or illness. The aim of this study was to compare the rate of apoptosis in blood mononuclear cells of chemical victims 25 years after exposure to mustard gas and non exposured people. Materials Methods: This case control study was performed at 2014 on 10 veterans as case group selected by random sling and 11 patients as control group selected by random sling. 3mL of peripheral blood collected from both groups and gradient Faykl was used to isolation of mononuclear peripheral blood cells. After cells preparing, ELISA kit cell death was used to measure apoptosis. Data were analysed by student T test. Findings: The mean incidence of apoptosis in control group was 0.533±0.168 and in case group was 0.345±0.116, which was not different significantly (p=0.39). Conclusion: Mustard gas in chronic phase (25 years after exposure) has no effect on apoptosis of peripheral blood mononuclear cells.