گزينش مديران و كاركنان از منظر اسلام با رويكرد به مؤلفة عقلانيت الهي به عنوان شاخص كلان شايسته‌سالاري

Divine Rationality Approach to Selection of Managers and Staff from the Viewpoint of Islam as a Maco Index Meritocracy

در اسلام، همة شایستگی­های دنیوی و اخروی، بر اساس و محوریتِ عقلانیت الهی، تعریف می­شود. «عقل» در جامعیتش، «منشأ علم، قدرت، معنویت، و اعمال اراده به اذن خدا» است كه از آن به «عقل رحمانی» یاد می­شود. در مقابل، «عقل شیطانی» طغیان‌گر است. «عقلانیت الهی»، به دو بخش تقسیم می‌شود: 1. عقلانیت ارزشی و 2. عقلانیت حرفه­ای و كاربردی. «عقلانیت ارزشی»، شامل سه دسته است: 1. عقل نظری: معرفت به ارزش­های اعتقادی و عملی، 2. عقل گرایشی: گرایش به ارزش­های اعتقادی و عملی، و 3. عقل عملی: التزام به ارزش­های عملی. «عقلانیت حرفه‌ای و كاربردی» نیز، شامل سه محصول است: تخصص، تجربه و قدرت تدبیر. در فرهنگ اسلامی، مبتنی بر قرآن و سنت، اساس شایستگی در سه ویژگی جمع شده است: عقل، حیا و اخلاق، و دین. مبحث عقلانیت عملی، به مراتب دیانت از منظر اسلام ناظر است. در قرآن كریم، سه مرتبه برای الزامات دینی تعریف شده است: 1. دیانت مسلمین: كه تلبس به الزامات فقهی- حقوقی را تذكر می­دهد، 2. دیانت مؤمنین: كه به الزامات اخلاقی، علاوه بر الزامات مسلمین، نظر دارد، و 3. دیانت محسنین: كه به الزامات عرفانی، علاوه بر الزامات مسلمین و مؤمنین نظر دارد.    

In Islam, all worldly and otherworldly competencies are defined on the basis of Divine Rationality. "Reason" in its universality is the origin of science, power, spirituality, and use of will by permission of God that it is called "Compassionate Reason". In contrast, it is rebellious "Evil Reason". "Divine Rationality" is divided into two sections: 1. Valuable Rationality, 2. Professional and Practical Rationality. Valuable Rationality consists of three portions: 1. Theoretical Reason; knowledge of religious and practical values, 2. Tendentious Reason: tendency to religious and practical values, 3. Practical Reason: commitment to practical values. Professional and Practical Rationality also includes three products: expertise, experience and wisdom. In Islamic culture, based on Quran and Sunnah, basis of competency is in these three characteristics: reason, ethics, and religion. Subject of Practical Rationality deals with degrees of religiosity from the viewpoint of Islam. In the Holy Quran, three degrees for religious requirements are defined: 1. Religiosity of Muslims, that it remembers commitment to jurisprudential-legal requirements. 2. Religiosity of Believers, that it concerns ethical requirements together with Muslim requirements. 3. Religiosity of Benefactors, that it regards theosophical requirements in addition to Muslim and Believer requirements.