مدلي براي روابط ريسك‌هاي زنجيرۀ تأمين صنعت پتروشيمي در ايران

A Model for Relationship of Supply Chain Risks in Iran’s Petrochemical Industry

در محيط پيچيده و پيش‌بيني‌ناپذير زنجيرۀ تأمين، تلاش براي كاهش ريسك ممكن است به كاهش يا افزايش ديگر ريسك‌ها بينجامد؛ ازاين‌رو شناسايي ريسك‌هاي زنجيرۀ تأمين و روابط بين آنها ضروري است و به راهبرد مؤثرتر و جامع‌تر كاهش ريسك منجر مي‌شود. هدف اين تحقيق شناسايي و استخراج ساختار روابط ريسك‌هاي بالقوۀ زنجيرۀ تأمين است. در اين مقاله، با مرور پيشينۀ پژوهش و براساس نظرخواهي از خبرگان، دوازده ريسك‌ اصلي زنجيرۀ تأمين صنعت پتروشيمي شناسايي شد، سپس با استفاده از فرايند مدل‌سازي تفسيري ساختاري روابط بين ريسك‌ها استخراج و در نهايت اعتبار مدل از طريق مدل‌سازي معادلات ساختاري آزمون شد. نوآوري اين پژوهش تركيب رويكرد مدل‌سازي تفسيري ساختاري و معادلات ساختاري است. نتايج نشان داد كه ريسك‌هاي محيط خارجي زنجيرۀ تأمين (ريسك‌‌هاي طبيعي، سياسي اجتماعي، خط‌مشي و اقتصاد كلان) در سطوح پايين مدل قرار مي‌گيرند و بيشترين اثر را بر ديگر ريسك‌ها دارند و عامل ظهور و تشديد ريسك‌هاي محيط صنعت (بازار محصول و رقابت، بازار نهاده‌ها و ارتباطات و همكاري) و محيط سازماني (ريسك‌هاي عملياتي، مالي، راهبردي، تعهد و فرهنگ سازماني و كاركنان) به‌شمار مي‌روند.

In a complex and volatile environment of the supply chain, any attempt to reduce the risks may increase or decrease other risks thus, achieving an overall picture of the risks of supply chain and relationships between them are necessary and will lead to more effective and comprehensive strategy to response to risks. The purpose of this paper is identifying and extracting the potential risks of supply chain relationships using interpretive structural modeling (ISM) approach. In order to do that, first an indepth literature review has done and experts opinions with content validity has used, and then, the ISM model representing the structure of risks relationship has extract and the final model has statistically tested using path analysis. The results show that the external environment supply chain risks (natural risks, political/social, policy and macroeconomic), at a low levels of the model, have the most driving power and organizational risks (operational, financial, strategic, liability and organizational culture and employee), at the top the model, are the most dependent risks. industrial risks (market and product competition market inputs, communications and collaboration).