گفتمان بينافرهنگي در كتاب فارسي در كاربرد

اين مقاله با بررسي يكي از كتاب‌هاي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان، به اهميت چگونگي بازنمون مؤلفه هاي فرهنگي در تقويت توانش گفتمان بينافرهنگي پرداخته است. كتاب فارسي در كاربرد: كتاب درسي مقدماتي زبان و فرهنگ، نوشته آنوشا صديقي براي فارسي‌آموزان خارج از ايران به عنوان منبع درسي آموزش زبان فارسي به عنوان زبان خارجي تأليف شده است و به صورت دو زبانه هم به صورت مستقيم و هم غيرمستقيم آموزش فرهنگ در كنار زبان را هدف اصلي درنظر گرفته است. در مطالعه حاضر با استفاده از انگاره ريزاگر (1991) براي تحليل فرهنگ در كتاب‌هاي درسي آموزش‌ زبان، مؤلفه هاي فرهنگي خرد و كلان، مسائل بينافرهنگي و ديدگاه مؤلف، و با هدف‌گذاري تقويت مهارت گفتمان بينافرهنگي در اين كتاب بررسي شد. نتايج بررسي نشان داد كه مؤلف تلاش نموده است هم در ابعاد فرهنگ رويين، مانند ادبيات، هنر، موسيقي، تاريخ، و هم در ابعاد فرهنگ زيرين، مانند رفتار، نگرش، باور و تعاملات روزآمد، نكاتي را در محتوا بگنجاند، اما اين نكات محتوايي نگاهي همه جانبه و جامع را در اختيار زبان آموز قرار نمي دهد. كتاب به ويژه در حوزه فرهنگ روزآمد و نگرش‌هاي اجتماعي دچار نوعي «انجماد» و ناديده‌انگاري شده است، به گونه‌اي كه نسبت بازنمون مؤلفه هاي فرهنگي پيش و پس از انقلاب 89 درصد به 11 درصد محاسبه شد. نتيجه آنكه اين كتاب نمي تواند منبع جامع و كاملي براي تقويت گفتمان بينافرهنگي براي آموزش زبان فارسي به غير فارسي زبانان خارج از ايران تلقي شود.