بررسي تحليل‌هاي نظري در مطالعات اسلام‌گرايي

The Investigation of Theoretical Analyses in the Studies of Islamism

مسئله نوشتار حاضر بررسي تحليلي رويكردهاي مختلف در مطالعات اسلام‌گرايي است. رويكردهاي مطالعات اسلام‌گرايي در دو دسته اصلي قابل طبقه‌بندي هستند: الف) مطالعات كلاسيك‌/‌مدرن؛ ب) مطالعات پسامدرن. مطالعات كلاسيك‌/‌مدرن بيشتر از منظرهاي انديشه شناختي، تاريخي و جامعه‌شناختي اين مسئله را بررسي كرده‌اند؛ در مقابل، مطالعات پسامدرن بر اساس اصل سازنده‌گرايي اجتماعي، با اصالت دادن به شرايط اجتماعي شكل‌گيري پديده‌ها، اسلام‌گرايي را عمدتاً محصول شرايط اجتماعي مي‌دانند. در نقد و بررسي اين رويكردهاي مطالعاتي مي‌توان گفت كه غالب رويكردهاي مطالعاتي كلاسيك‌/‌مدرن، به‌ويژه مطالعات جامعه‌شناختي، تحت تأثير مباني مدرن قرار دارند و در نتيجه جانبدارانه هستند، هرچند برخي از آنها، به‌ويژه رويكردهاي انديشه شناختي، قابل قبول‌اند. رويكردهاي پسامدرن نيز به دليل نسبي‌گرايي، به لحاظ مبنايي از درك اسلام‌گرايي و پيام آن باز مي‌مانند.

Islamism is a phenomenon at the center of attention of researchers today and in spite of its effect on the world, it has not been comprehensively analyzed. The present writing is an analytical study of various approaches in regard with the Islamic studies. These approaches are likely to be classified into two categories: a. classic/modern studies, and b. postmodern studies. The classic/modern studies have investigated this issue in view of psychology, history and sociology; whereas, postmodern studies being on the basis of social constructivism and social conditions in the development of phenomena regard the Islamism as the outcome of social conditions. In relation with the study and criticism of these approaches, it can be assumed that the majority of approaches pertaining to the classic studies particularly sociological studies are affected by the modern foundations and supportive consequently. Although some of them particularly the psychological approaches are considered more acceptable and postmodern approaches leave behind the appreciation of Islamism and its message due to the issue of relativism.