ملانصرالدين و مسئله‌ي زنان (تحليلِ رويكردِ مجلّه‌ي ملانصرالدين به مسئله‌ي زنان)

Molla Nasreddin and Women (Analyzing Molla Nasreddin Magazine Approach towards Women)

توجّهِ مقاله‌ي حاضر بر مسئله‌ي زنان در مجلّه‌ي ملانصرالدين است. با عنايت به اين كه مجلّه‌ي ملانصرالدين جزوِ مجلّه‌هاي پيشرو در ربعِ اولِ قرنِ بيستم ميلادي در شرق بود، تحليلِ رويكردِ آن مجلّه نسبت به مسئله‌ي زنان مي‌تواند هم آگاهي‌هاي دست اولي از موقعيّت زنِ ايراني و مسلمان در اوايل قرن بيستم ميلادي در اختيار بگذارد و هم موجبِ آشنايي بيشتر با نحوه‌ي مواجهه‌ي روشنفكرانِ مسلمان با مسئله‌ي زنان شود. از اين رو نوشتار حاضر در صددِ پاسخ به اين پرسش است كه، مجلّه‌ي ملانصرالدين موقعيتِ زنِ مسلمان را چگونه بازتاب داده و ديدگاهش درباره‌ي موقعيتِ زن مسلمان چه بود؟ نتايج پژوهش نشان مي‌دهد، مجلّه‌ي ملانصرالدين مسئله‌ي زنان را با رويكردي آسيب‌شناسانه در پنج حوزه‌ي، ازدواجِ زنان، حجاب، آموزشِ زنان، خشونت عليه زنان و آزاديِ زنان موردِ توجه قرار داده و تحت تأثير انديشه‌هاي جديد كه در قفقاز رواج داشت راهِ برون رفت از آن موقعيت را آموزش زنان و نقد مستمرِ مخالفانِ آزاديِ زنان مي‌داند. روشِ پژوهش در اين نوشتار، توصيفي ـ تحليلي با تكيه بر متنِ اصليِ مجلّه‌ي ملانصرالدين و اسنادِ دست اول است.

Abstract The focus of the present study is on the issue of women in Molla Nasreddin magazine. Since Molla Nasreddin magazine was one of the leading magazines in the first quarter of the twentieth century in the East, analyzing its approach toward the issue of women can provide firsthand knowledge of the situation of Iranian and Muslim women in the early twentieth century. One can also learn more about the attitudes of Muslim intellectuals towards women. The present paper seeks to answer the following questions: “how did Molla Nasreddin magazine reflect the status of Muslim women?”, and “what was its view towards the status of Muslim women?” The results showed that with a pathological approach Molla Nasreddin magazine had examined women's issue in five areas: women marriage, the veil (Hijab), the education of women, violence against women and the emancipation of women. Under the influence of the new ideas that were common in the Caucasus, the way out of the situation was women's education and continuous criticism against those who disagreed with the women liberation.