تاثير خودگشني اجباري و آزاد گرده افشاني بر صفات زراعي و ساختار ظاهري علف باغ (Dactylis glomerata)

اين پژوهش به منظور بررسي تاثير خودگشني يا خودگرده­افشاني اجباري بر صفات ساختار ظاهري (مورفولوژيك) و زراعي علف باغ صورت گرفت. سه جمعيت خودگشن، آزاد گرده­افشان و والديني به دست آمده از 25 ژنوتيپ علف باغ ايجاد و به صورت آزمايش اسپليت پلات در قالب طرح آزمايشي بلوك كامل تصادفي بررسي شدند. اختلاف بين جمعيت­ها در صفات، شمار روز تا گرده افشاني، قطر طوقه، عملكرد علوفه تر، عملكرد علوفه خشك ارتفاع، نسبت برگ به ساقه و درصد ماده خشك معني­دار بود. براي بيشتر صفات، ميانگين جمعيت خودگشن كمتر از والدين و آزاد گرده­افشان بود. براي صفت عملكرد علوفه خشك، جمعيت خودگشن نسبت به جمعيت والديني 44 درصد كاهش عملكرد داشت كه مي­تواند به دليل ضعف ناشي از خويش آميزي (اينبريدينگ) باشد. روز تا گرده افشاني در جمعيت خودگشن نسبت به جمعيت والديني بالاتر بود كه مي­تواند ناشي از نقش تاثير افزايشي ژن در كنترل اين صفات باشد. عملكرد علوفه­ خشك با صفات شمار روز تا خوشه دهي، شمار روز تا گرده افشاني همبستگي منفي و با صفات ارتفاع و طول برگ پرچم همبستگي مثبت داشت. نمودار دووجهي (باي­پلات) مولفه هاي اصلي براي سه جمعيت توانست اين سه جمعيت را از هم جداسازي كند كه با نتايج تجزيه خوشه اي (كلاستر) سازگاري داشت. در مجموع نتايج نشان داد كه علف باغ قابليت خودگشني را داشته و احتمال دارد بتوان در برنامه­هاي اصلاحي آتي از اين گياه رگه خويش آميز (لاين اينبرد) تهيه نمود.