وجوه تشابه و افتراق دموكراسي و اركان آن با نظام ولايت فقيه از ديدگاه قائلان به دو نظريه نصب (آيت الله مصباح يزدي) و نخب (آيت الله منتظري)

دموكراسي و اركان آن از لحاظ مباني نظري داراي وجوه افتراق و تشابهي با نظام ولايت فقيه از ديدگاه برخي از قائلان به نظريات نصب و نخب است، زيرا به طور طبيعي مقتضيات ذاتي نظام ولايت فقيه به عنوان نظام مقيد به مكتب اسلامي با نظام هاي دموكراسي عرفي يا مقيد به حقوق بشر تفاوت خواهد داشت. ضرورت اين بحث به اين دليل است كه برخي فقهاي قائل به نصب و نخب در طول سير علمي خويش دچار تغيير عقيده شده و در نظريات خود تجديد نظر كرده اند. ازاين رو نگارنده با تكيه بر روشي توصيفي تحليلي، از بررسي آرا و عقايد دو تن از فقهاي معتقد به هر دو نظريه، بدين مطلب رسيده است كه از يك طرف تحقق دموكراسي و اركان آن به شيوه نظام هاي عرفي و حقوق بشري، در نظام هاي ايدئولوژيك دست نيافتني است. از طرف ديگر، بين ديدگاه آنان در مورد مفهوم دموكراسي و اركان آن و راهكارهاي تحقق آنها، تفاوتي مشاهده نمي شود، زيرا هر دو طيف دموكراسي و اركان آن را مقيد به نظريه ولايت فقيه و نظام ولايي مي دانند و در راستاي تحقق آن معنا مي كنند.