زمينه هاي كم فرزند طلبي و تاخير در فرزندآوري؛ مورد مطالعه: زنان مشهد

كاهش نرخ باروري به زير سطح جانشيني نگراني هايي را در مورد آثار بلندمدت اين كاهش در كشور برانگيخته است. يكي از دلايل اين كاهش تغيير رفتار زوجين در فرزندآوري در دو دهه اخير بوده است. مطالعه حاضر به روش كيفي و با استفاده از مصاحبه هاي عميق نيمه ساخت يافته انجام شد. در اين اثر تفسيرها، باورها و پنداشت هاي زنان مشهد در مورد تصميمات و عملكرد هاي شان در مورد فرزندآوري به ويژه تمايل شان به كم فرزندي و تاخير در فرزندآوري بررسي شد. نتايج نشان داد فرزندآوري پس از شروع زندگي مشترك مورد مذاكره زوجين قرار مي گيرد. اطرافيان معمولاً تلاش مي كنند در تصميمات زوجين مداخله كنند، لكن اين تلاش ها كم اثر است. دغدغه هاي فرزندمحور (به ويژه تربيتي) و والدمحور (اقتصادي، رفاهي و محدوديت زايي) موجب كم فرزندي و تاخير در فرزندآوري مي شود. پاره اي زمينه هاي ذهني و عيني از جمله وجه ارزشي يافتن كم فرزندي و تمهيدات نهاديِ مشوق كم فرزندي موجب ترغيب زوج ها به كم فرزندي شده است. مشاركت كنندگان در مورد اثربخشي مشوق هاي رسمي ترديد داشتند و از برنامه ريزي مبتني بر شرايط شخصي براي فرزندآوري دفاع مي كردند. از ميان مزاياي فرزندآوري به خصلت معنابخشي و مزاياي رواني و ابزاري فرزندان (از جمله رفع تنهايي) به ويژه در سنين كهنسالي اشاره شد. مهم ترين معايب فرزندآوري در ميان زنان مورد مطالعه محدوديت تعاملات و محدوديت پيگيري رشد شخصي بود.