مدل سازي پيامد حوادث محتمل در مخازن نفتا يكي از پالايشگاه هاي كشور با استفاده از نرم افزار PHAST

نشت مواد سمي، خطرناك و آتشگير در صنايع فرآيندي و شيميايي همواره يكي از مخاطراتي است كه افراد شاغل، ساكنين اطراف اين صنايع و همچنين محيط زيست را تهديد مي نمايد. حد مجاز نفتا و تركيبات آن بر طبق توصيه هاي ACGIH مقدار ppm 500 بوده و بدليل شرايط خاص نگهداري، محيطي و ذخيره آن در مخازن بزرگ براي مصرف واحدهاي توليدي، شانس نشست و انفجار و بالطبع مرگ دهها نفر را دار است. با توجه به اينكه حوادث ناشي از آتش سوزي در مخازن نفت خام در يكي از پالايشگاه هاي كشور محتمل است براساس آمار حوادث موجود در اين واحد پالايشگاهي و ساير واحدهاي پتروشيمي و از طرفي خطاهاي انساني و تجهيزاتي ايجاد شده كه منجر به ناامن شدن محيط كار كارگران و عواقب ناشي از خطر آتش سوزي براي حريم مخازن نفت خام ميشود و همچنين به دليل عدم وجود مرجع قانوني و استاندارد خاص در اين زمينه، در اين پروژه سعي شده است با استفاده از نحوه اعمال مديريت ريسك از جمله شناسايي خطرات احتمالي بوسيله مدلسازي خطرات محتمل مانند آتش سوزي، انفجار و رهايش تركيبات مخازن نفتا (خوراك واحد ايزومريزاسيون) با استفاده از نرم افزار PHAST كه يكي از قويترين نرم افزارها در زمينه مدلسازي پيامد حوادث و رهايش مواد است علاوه پر مشخص نمودن محدوده متأثر از نشت مواد سمي، آتشگير و خطرناك ميتوان برنامه كنترلي (پيشگيرانه، حين و پس از حادثه) و واكنش در شرايط اضطراري را با استفاده از نتايج مدلسازي اين نرم افزار طرح ريزي نمود و همچنين شعاع خطر حريق و انفجار مخازن نفتا بمنظور اجراي تمهيدات ايمني براي ايجاد حريم ايمن اطراف مخازن ياد شده تعيين و مورد بررسي قرار بگيرد بنابراين يكي از روشهاي مؤثر در انجام اقدامات پيشگيرانه، مطالعه پيامد حوادث با استفاده از روشهاي ارزيابي ريسك و مدلهاي پخش اتمسفري است. امروزه جهت كمي نمودن ريسكها مدلهاي نرم افزاري متعددي از جمله نرم افزار فوق الذكر مورد استفاده قرار ميگيرد. در اين مطالعه واحد مخازن نفتا يكي از پالايشگاههاي كشور براي مشخص نمودن شعاع خطر حريق و انفجار مخازن بمنظور اجراي تمهيدات ايمني براي ايجاد حريم ايمن اطراف مخازن ياد شده تعيين و مورد بررسي قرار گرفت. وروديهاي نرم افزار طبق شرايط اب و هوايي منطقه داده شد و تعيين گرديد كه در فاصله 90 متر تركيب نفتا داراي تراكمي معادل 158/3 برابر TLV موجود است و از طرفي اين فاصله حد مفيد اثر انفجار ميباشد كه موجب آسيب و بعضاً مرگ حدود 500 نفر از پرسنل واحد مخازن پالايشگاه شمالي و ساير واحدها و كارخانجات همجوار، همچنين خسارت مالي حدود حداقل 904 ميليارد تومان ميشود. لذا پيشنهادهايي از جمله پايش مداوم سطح فرآورده در مخزن، بازرسي بصري سطح زيرين مخزن، اجراي تكنيك بررسي خطر و عملكرد براي عمليات معمول و غيرمعمول، اقدام مناسب در مواجه با نقصهاي ايجاد شده در فرايند انتقال از قبيلي داغ بودن بيش از حد فرآورده و استفاده از دستورالعملهاي به روز اقدام در مواقع اضطراري و عادي و آموزش به اپراتورها و نيز عكسالعمل سريع در تأمين و تزريق سيستم آب آتشنشاني تأسيسات پالايشگاه عنوان ميگردد.