مباني الگوي اجتماعي سنجش دين داري در ايران

بررسي اجمالي پژوهش هاي پيمايشيِ سنجش وضعيت دين داري از دهه هفتاد تاكنون در ايران، نشانگر چرخش دين پژوهان ايراني از كاربست الگو هاي غربي مسيحي سنجش دين داري به الگو هاي بومي اسلامي است. با وجود اين، به رغم معطوف بودن الگو هاي بومي به سنجش تجربي دين داري در ايران، وجود تفاوت در اين الگوها و نيز كاستي هاي متعدد در اصول و مباني آنها، ضرورت انجام پژوهش هاي دقيق براي بيان اصول و مباني الگو هاي بومي را روشن مي سازد. نوشتار حاضر با هدف تبيين مباني الگوي اجتماعي سنجش دين داري در ايران تدوين شده است و نتايج آن مي تواند به عنوان پيش فرض و اصول موضوعه براي طراحي الگو هاي بومي، به ويژه با رويكردي جامعه شناختي، مبنا قرار داده شود. بدين منظور با تبيين هفت مسئله بنيادي (از جمله: امكان يا ضرورت سنجش دين داري؛ امكان طراحي الگوي عام سنجش دين داري با كاربرد خاص؛ نقش فرهنگ در طراحي الگوي سنجش و...)، پاسخ آنها به عنوان اصول موضوعيِ طراحي الگو هاي سنجش دين داري استخراج و ارائه شده است. از جمله: عدم امكان طراحي الگوي عام سنجش دين داري با كاربرد خاص؛ توجه به فرهنگ و آداب و رسوم جامعه ايراني در ارائه الگوي سنجش و ضرورت كلامي بودن الگوي سنجش.