اثر كلسي تريول (1،25(OH)2D3) در كنترل اختلال تحمل گلوكز در بيماران همودياليزي

مقدمه: اختلال تحمل گلوكز و مقاومت به انسولين از عواقب شناخته شده در نارسايي مزمن كليوي است. اگرچه انجام همودياليز هاي مداوم باعث بهبود آشكاري در اختلال متابوليسم گلوكز ناشي از اورمي مي شود ولي اين اختلال كاملاً به حالت طبيعي بر نمي گردد. به نظر مي رسد كاهش ويتامين D و هيپرپاراتيروئيدي ثانويه در اختلال تحمل گلوكز و مقاومت به انسولين بيماران دخيل باشد. از طرفي مطالعه هاي جديد بر نقش ويتامين D فعال در عملكرد درون ريز پانكراس تاكيد دارند. اين مطالعه با هدف بررسي اثر درماني كلسي تريول خوراكي (ويتامين D فعال) در ميزان تحمل گلوكز و مقاومت به انسولين و هم چنين ميزان عملكرد سلول بتاي پانكراس طراحي شد. مواد و روش ها: مطالعه در 65 بيمار همودياليزي انجام شد. از اين بيماران بر اساس معيارهاي ورود و خروج، 27 بيمار انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه تقسيم شدند. 13 بيمار با كلسي تريول خوراكي (5/0 ميكروگرم در روز) به مدت 8 هفته درمان شدند و 14 بيمار اورميك همودياليزي طي اين 8 هفته به عنوان گروه شاهد پلاسبو دريافت كردند. در تمام افراد گلوكز پلاسماي ناشتا، انسولين ناشتا، ليپيد ها، كلسيم، فسفر، HbA1c و PTH قبل و بعد از 8 هفته اندازه گيري شد. مقاومت به انسولين با روش HOMA-IR و عملكرد سلول بتا با HOMA SEC در تمام بيماران محاسبه و يافته هاي قبل و بعد از درمان با هم مقايسه شدند. يافته ها: در گروه درمان شده با كلسي تريول، كاهش در ميزان HbA1C (0/0=p)، HOMA–IR(035/0=p)، كلسترول تام (037/0=p) و تري گليسيريد (036/0=p) و افزايش در ميزان كلسيم (014/0=p) از نظر آماري معني دار بود ولي تغيير در ساير متغير ها از نظر آماري معني دار نبود. در گروه كنترل افزايش واضحي در سطح قند خون ناشتا (002/0=p) HbA1C، (004/0=p) و HOMA IR (036/0=p) و كاهش قابل ملاحظه اي در عملكرد سلول بتا (032/0=p) پس از گذشت هشت هفته ملاحظه شد. تغيير در ساير متغير ها از نظر آماري معني دار نبود. نتيجه گيري: به نظر مي رسد ويتامين D فعال باعث بهبود متابوليسم كربوهيدرات ها بيشتر از طريق اثر بر بهبود مقاومت به انسولين در بيماران همودياليزي مي شود.