تاثيرات متقابل مكان هاي وقفي و توسعه شهر تهران در دوره قاجاريه

عوامل متعددي از جمله، مشاركت اجتماعي در توسعه شهرها دخيل هستند. يكي از مصاديق مشاركت اجتماعي عمل به وقف است كه برابر دستورات اسلامي با انگيزه كسب رضاي خداوند انجام مي شود. وقف در جامعه اثرات اجتماعي، اقتصادي و كالبدي بسياري دارد كه در اين مقاله تاثيرات متقابل مكان هاي وقفي و توسعه شش محله تهران در دوره قاجاريه بررسي شده است. از اين رو روش تحقيق كيفي بوده و اطلاعات از منابع معتبر جمع آوري و تحليل شده است. يافته ها نشان مي دهد كه مكان هاي وفقي شهر تهران در دوره قاجاريه در ارتقاي سطح كيفيت محيط از طريق توسعه كالبدي دروني محله ها، تقويت عناصر هويت بخشي محله ها و ارتقاي مبلمان شهري موثر بوده و هم چنين تحت تاثير همين توسعه، از ابتداي دوره قاجاريه تا انتهاي آن وقف روند افزايشي داشته است. علاوه بر اين كه توسعه كالبدي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي تهران بر ايجاد و نوع مكان هاي وقفي موثر بوده است. به عبارت ديگر مكان هاي وقفي چون دكان ايجاد و مكان هاي وقفي اي كه با شرايط جديد جامعه هماهنگي نداشته تخريب مي شدند. هم چنين هيچ گاه مكان هاي وقفي مانع توسعه شهر نبوده اند، هرچند بلااستفاده شدن اين مكان ها ضمن كاهش سطح امنيت و اهميت كاركردهاي مكان هاي مجاور، چهره شهر را نازيبا مي كرده اند. تعداد مكان هاي وقفي در تمام محله ها به يك اندازه نبود و بازار بيش ترين و محله هاي ارگ و دولت كم ترين تعداد مكان هاي وقفي را داشتند. كليدواژگان: تهران ، دوره قاجاريه ، توسعه شهر، مكان هاي وقفي