بررسي تعيين‌كننده‌هاي رواني- اجتماعي (خودكارآمدي و حمايت اجتماعي) سبك زندگي در سالمندان شهر يزد، سال 1393

Assessment of Psychosocial Determinants (Self-Efficacy and Social Support) of Lifestyle in the Elderly in Yazd City, Iran, 2015

زمینه و هدف: ازجمله ساختارهای اجتماعی - روانی كه در سلامت افراد، به‌ویژه قشر سالمند دارای اهمیت است، می‌توان به خودكارآمدی درك‌شده و حمایت اجتماعی اشاره كرد كه بر كیفیت و سبك زندگی تأثیرگذار است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر ساختارهای اجتماعی - روانی بر سبك زندگی در سالمندان شهر یزد انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه به‌صورت توصیفی- مقطعی بر روی 270 نفر از سالمندان بالای 60 سال شهر یزد در سال 1393 انجام شد. نمونه‌گیری به‌صورت خوشه‌ای بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل: پرسشنامه‌های استاندارد خودكارآمدی عمومی، حمایت اجتماعی Zimet و پرسشنامه سبك زندگی سالمندان ایرانی بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های كای‌اسكوئر، همبستگی پیرسون تحلیل شدند. سطح معنی‌داری، 05/0 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین نمره سبك زندگی، حمایت اجتماعی و خودكارآمدی سالمندان مورد بررسی به ترتیب 9/13±9/161 از طیف نمره 211-42؛ 7/8±3/46 از طیف نمره 60-12 و 7/7±3/29 از طیف نمره 40-10 بود. بین سبك زندگی و حمایت اجتماعی (594/0، 001/0>p) و خودكارآمدی (592/0، 001/0>p)، همبستگی خطی وجود داشت. همچنین سازه‌های حمایت اجتماعی (424/0=β، 001/0>p) و خودكارآمدی (420/0=β، 001/0>p) توانستند در مجموع 50% تغییرات سبك زندگی را پیش‌بینی كنند. نتیجه‌گیری: با توجه به اینكه سازه‌های حمایت اجتماعی و خودكارآمدی درك‌شده می‌توانند تغییرات سبك زندگی را پیش‌بینی كنند. بنابراین، می‌توان با انجام مداخلات مناسب بر روی این سازه‌های روانی – اجتماعی، سبك زندگی سالمندان را بهبود بخشید. كلید واژه‌ها:

Background and Objectives: Perceived self-efficacy and social support are psychosocial constructs that are important in health of population, especially in the elderly, and affect the quality of life and lifestyle. The aim of this study was to assess the effect of social-psychological constructs on lifestyle in the elderly in Yazd city. Methods: This cross-sectional study was conducted on 270 older adults over 60 years of age in 2015. A cluster sampling was performed. Data collection tools included General Self-Efficacy Scale, Zimet social support scale, and Iranian elderly lifestyle questionnaires. Data were analyzed using chi-square and Pearson correlation coefficient. The level of significance was considered to be 0.05. Results: The mean scores of lifestyle, social support, and self-efficacy were 161.9±13.9 (range, 42-211), 46.3±8.7 (range, 12-60) and 29.3±7.7 (range, 10-40), respectively. There was a linear correlation between lifestyle and social support (p<0.001, 0.594) and self-efficacy (p<0.001, 0.592). Also, social support constructs (p<0.001, β=0.424) and self-efficacy (p<0.001, β=0.420) could predict 50% of changes of lifestyle. Conclusion: Given that social support and perceived self-efficacy constructs can predict changes of lifestyle, therefore appropriate interventions on these psychosocial constructs can improve the lifestyle in the elderly.