قصاص كلامي

Verbal Retribution

دشنام و ناسزاگويي از گناهان كبيره بوده و از نظر عقلي و اخلاقي نيز قبيح به شمار مي آيد. با وجود اين، برخي از فقها در مواردي حكم به جواز ناسزاگويي كرده و ادله اي را از كتاب و سنت براي اين سخن خود ذكر نموده اند. از جمله ي اين موارد ناسزاگويي در مقام تلافي است كه از آن به عنوان قصاص كلامي،يا دشنام تلافي جويانه ياد شده است. در اين جستار دلالت آياتي كه براي اثبات جواز تقاص كلامي مورد استناد قرار گرفته ، نقد و سپس رد شده است. همچنين به روايات مورد استناد نيز، هم از حيث سند و هم از لحاظ دلالت، خدشه وارد شده است. علاوه بر اين براي تاييد و تقويت حكم عدم جواز نيز به آيات و احاديث متعددي در اين باب استناد شده است. همچنين به عنوان يك مبنا، با اثبات قبح نفس دشنام در شريعت اسلام، صرف نظر از ابتدايي يا تلافي جويانه بودن آن، عدم جواز قصاص كلامي و صيانت از زبان، حق الله قلمداد شده است كه بر پايه آن، هر يك از دو طرف دشنام محكوم به تعزير خواهند بود.

Insult is among deadly sin and is considered lousy both logically and morally. However, some jurisprudents advocate and justify it using proofs from Quran and Sunnah. As a case in point, insult is approved, if it is to retaliate, which is known as verbal retribution or retaliated insult. In this study, the verses that have been used to support verbal retribution have been criticized and disproved. The used Hadiths have been spurned both in regard to their validity and justifiability. Moreover, it has been referred to a series of verses and Hadiths to prove that verbal retribution is not permissible. As a foundation, irrespective of the type of insult-whether without any causes or retaliated- and proving that insults are inherently bad and evil in Islam, impermissibility of verbal retaliation and minding ones words are considered as Godʹs right, according to which both parties involved in exchange of insult are condemned to discretionary punishment.