تركيه به‌مثابه قدرت مياني در نظام بين‌الملل و جايگاه آن در روابط ايران و امريكا (با تأكيد بر دوران حزب عدالت و توسعه)

Turkey’s Position as Emerging Middle Power in the U.S. Iran Relations (with emphasis on AKP)

ظهور قدرت‌هاي مياني نوپديد در نظام بين‌الملل از ويژگي‌هاي روابط بين‌الملل در دهه پاياني قرن بيستم و اوايل قرن بيست و يكم محسوب مي‌شود. موضوع قدرت‌هاي مياني در حال ظهور زماني شكل گرفت كه سايه تصلب نظام دو قطبي در روابط بين‌الملل رخت بر بست و فرصت براي تجلي قدرت‌هاي مياني پديدار گشت. با وجود دامنه‌دار بودن بحث قدرت‌هاي مياني در روابط بين‌الملل در دوران جنگ سرد، قدرت‌هاي مياني نوظهور در روابط بين‌الملل شكل جديدي از رفتار را به نمايش گذاشته‌اند كه لزوماً مبتني بر حفظ وضع موجود نيست. اين مسئله با رفتار سنتي قدرت‌هاي مياني در نظام بين‌الملل كه همواره از شركاي قدرت‌هاي بزرگ به حساب مي‌آمده و رفتاري مبتني بر حفظ وضع موجود داشتند، متفاوت است. پژوهش حاضر با گذاري بر مباحث نظري مربوط به قدرت‌هاي مياني نوظهور در عرصه روابط بين‌الملل به اين پرسش مي­پردازد كه سياست خارجي تركيه در رابطه با ايران و امريكا چگونه صورت‌بندي مي‌شود؟ يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه تركيه به‌مثابه يك قدرت مياني نوظهور در نظام بين‌الملل، به ايفاي نقش‌هاي متضاد و چندلايه پرداخته و در عين بهره‌مندي از اتحاد استراتژيك با امريكا، استقلال عمل بيشتري را در رابطه با مسائل منطقه‌اي بروز مي‌دهد. اين كشور در رابطه با ايران نيز از تركيبي از رقابت و همكاري بهره مي‌گيرد كه معطوف به افزايش نقش منطقه‌اي آن است.

Turkish foreign policy as an emerging middle power in world politics has its own consequences. As Eduard Jordan in his conceptual analysis about middle power in international relations notes, the differences between traditional and emerging middle powers in international relations is indeed a reason on importance of geopolitics and regional security competition in the world which defines the security architecture of world politics in current moment and future. As superpower tries to consolidate its effect and dominance in world regional security complexes, it faces the great regional players which mostly are middle powers in international system. In this article we will analyze the Turkey#039;s position as an emerging middle power dealing with U.S. containment policy on issue of Iran to understand the foreign policy making of emerging middle powers being align with grate powers in stabilization of international system and pursuing their own interests. Keywords: Middle Powers International systemTurkey U.S. Iran