جايگاه گرايش هاي فطري در تعليم و تربيت اسلامي از منظر علامه طباطبايي

The Status of Natural Tendencies in Islamic Education in the Eyes of Allamah Tabatabai

كنكاش «فطرت» به عنوان يكي از بنيادي ترين مباحث فلسفه تربيت اسلامي، همواره مورد توجه علامه طباطبايي بوده است. هدف اين پژوهش اين است كه با پذيرفتن «فطرت» به عنوان تقرير ديني از سرشت مشترك انسان و نقش عمده آن در قلمرو اركان تعليم و تربيت اسلامي، تصويري از گرايش هاي فطري موثر در تعليم و تربيت را با بهره گيري از آرا اين فيلسوف معاصر، ارايه نمايد. روش پژوهش توصيفي ـ تحليلي بوده و به منظور گردآوري داده هاي لازم براي نيل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با استفاده از فرم هاي فيش برداري از منابع، جمع آوري و با شيوه هاي كيفي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. از بررسي آرا علامه طباطبايي به دست آمد كه ايشان گرايش هاي فطري را در چهار حيطه ادراكي، الهي، اختيار و توانمندي عمل تقسيم بندي نموده است. اين گرايش ها، توانمندي هايي هستند كه به شكل گيري نظام تعليم و تربيت منطبق با آموزه هاي اسلامي كه تضمين كننده سعادت انسان و تسهيل كننده فرايند دستيابي به حيات طيبه است، كمك مي نمايند.

As one of the most fundamental debates in the Islamic philosophy of education, the question of ‘’innate disposition’’ has been the special concern of Allamah Tabatabai. By accepting ‘’innate disposition’’ as the religious statement of man’s common nature and its main role in the realm of Islamic education departments, this paper seeks to offer a picture of the effective natural tendencies in education, adhering to the views of this contemporary philosopher. In this research a descriptive-analytical method is used, and in order to collect the data for achieving the aims of research, the available and related sources are collected by using the note-taking forms of the sources and they are analyzed by using qualitative methods. A review of Allamah Tabatabai’s views reveals that he divides natural tendencies into the four types: perceptive, divine, free will and power. These tendencies are the potentialities which contribute to developing an educational system coincident with Islamic teachings, which guarantee man’s welfare and prepare the ground for living an agreeable life.