مراحل تربيت قرآني از منظر علامه طباطباييدر تفسير الميزان

The Stages of Qur’anic Education in the View of ʹʹAllameh Tabatabaei in Al-Mizan Commentary

ديدگاه علامه طباطبايي درباره معرفي جايگاه تربيتي قرآن و چگونگي تاثيرگذاري آن در سير تكاملي انسان، قابل تامل است و براي تقويت هرگونه تربيت با محوريت قرآن لازم به نظر مي رسد. درحالي كه پژوهشي با تمركز بر نگاه تفسيري اين قرآن شناس معاصر و با نگاه مرحله اي به تربيت قرآني نپرداخته است. اين چارچوب مي تواند چشم انداز فعاليت هاي تربيتي قرآن محور را تا حدي روشن تر كند. در اين پژوهش، برخي از انديشه هاي تفسيري علامه طباطبايي، با هدف صورتبنديِ مراحلِ تربيت قرآني مدنظر قرار گرفته و در اين زمينه، از روش «تحليل زبان فنيِ ـ رسمي با تاكيد بر سياق» استفاده شده است. يافته اصلي اين پژوهش بسط چهار مرحله بيدارگري (موعظه)، درمانگري (شفا)، هدايتگري (هدي)، و رحمت گري (رحمت) براي تربيت قرآني، قابل برداشت از ديدگاه علامه طباطبايي با محوريت آيه 57 سوره «يونس» است. علاوه بر اين، تاكيد بر شان هدايتي قرآن و حالت ايجابي آن، نقش زمينه اي و حالت سلبي مراحل اول و دوم، و هدف گونه ديدنِ مرحله رحمت گري، جايگاه هر مرحله را ترسيم مي كند. تحليل اين مراحل نشان مي دهد كه پالايش دروني مقدم بر پالايش اعمال بيروني است. زندگي سعادتمندانه انساني در پرتو اين مراحل، در ارتباط با قرآن محقق مي شود.

ʹAllameh Tabatabaei’s views on introducing the educational status of the Quran and how they influence man’s evolutionary movement are among the important questions, and they seem necessary for developing any education program centred on the Quran. Nevertheless, no attempt has been made to do research on Qur’anic education centred on the ideas presented in the commentary of this contemporary commentator with a phase look. The present framework can contribute, to some extent, to demonstrating the Qur’an-centered educational prospects. Based on technical, verbal-formal analysis with emphasis on the context”, the present paper tries to expound some of ʹAllameh Tabatabaei’s thoughts about Qur’an commentary with the aim of presenting a picture of the phases of the Qur’anic education in question. The main finding of this study shows that it is understood from Allameh Tabatabaeiʹs view centred on verse 57 of Surah "Yunus" that Qur’anic education undergoes four phases: awakening (preaching), therapy (healing), showing the right way (right guidance), and being compassionate (mercy). furthermore, the emphasis on guidance as the aim of the Qurʹan and its positive mode, the role of the ground and negative position of the first and second stages and looking at mercy as a purpose-like phase contribute to recognizing the status of each stage. The analysis of these phases shows that self-refinement has precedence over refining extrovert behavior. Building a happy life in the light of these phases will not be possible without referring to the Quran.