بررسي ابعاد و رابطه فناوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات با سرمايه اجتماعي

The Relation Between ICTs and Social Capital

سرمايه اجتماعي كه از شبكه روابط بين انسان‌ها به وجود مي‌آيد نقش زيادي در زندگي ما بازي مي‌كند. يكي از عواملي كه بر وضعيت سرمايه اجتماعي اثر مي‌گذارد كم و كيف استفاده از فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي است. در اين پژوهش رابطه استفاده از فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي با سرمايه اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته است. براي مطالعه سرمايه اجتماعي، از تعريف و سنخ شناسي كلمن استفاده شده، و سپس اثر فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي در چهار بعد وسايل ذخيره، مبادله، انتقال و پردازش اطلاعات بر آن مطالعه شده است. روش اين تحقيق پيمايشي بوده و جمعيت آماري آن را دانشجويان دانشگاه‌هاي علامه طباطبائي و خواجه‌نصيرالدين طوسي تهران تشكيل داده‌اند، كه از آنان نمونه‌اي به حجم 388 نفر انتخاب شدند. يافته‌هاي توصيفي تحقيق درباره ابعاد سرمايه اجتماعي نشان مي‌دهد كه در بعد ساختاري تبعيت از هنجارها و قوانين در ميان دانشجويان در سطح بالايي است، در حالي كه ميزان عضويت و مشاركت در گروه‌ها و سازمان‌ها در سطح پاييني است. در بعد كاركردي سرمايه اجتماعي نيز اعتماد بين شخصي و اعتماد تعميم‌يافته سطح نسبتاً بالايي را نشان مي‌دهد. به‌طوركلي، نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه سرمايه اجتماعي در بين دانشجويان در حد نسبتاً بالايي است. فرضيه اصلي اين‌ تحقيق، يعني تأثير مثبت استفاده از فناوري‌هاي جديد اطلاعات و ارتباطات بر سرمايه اجتماعي، مورد تأييد قرار گرفت، هر چند شدت اين تأثير در حد نسبتاً پاييني است.

Social capital, which is formed by the network of relationships among human beings, plays a major role in our lives. One of the factors that may affect social capital is how and how much we use information and communication technologies (ICTs). This study investigates how ICT consumption is related to social capital. To study social capital, we used Coleman’s definition and typology and analyzed the effects of ICTs on social capital from four aspects: information storing, exchanging, transferring and processing devices. We surveyed a random sample of 388 students of Allameh Tabataba’i University and KhajehNasirUniversity in the city of Tehran, Iran. The descriptive findings of the study indicate that the students comply with social norms and laws to a high degree but they tend not to participate in social groups and organizations. Regarding functional aspects of social capital, we found that the students’ generalized and interpersonal trust were rather high. Our main hypothesis that there is a positive relationship between ICT consumption and social capital was verified, although the level of the relationship was rather low.