تحليل گفتمان برنامه‌هاي توليدي شبكه من و تو

A Discourse Analysis of manoto TV Channel Programs

گرايش عمده مخاطبان ايراني به استفاده از شبكه‌هاي ماهواره‌اي، لزوم مطالعه پيام‌هاي ارساليِ اين شبكه‌ها را، از طريق واسازي پيام و كشف مفروضات بديهي انگاشته شده آن‌ها، ايجاب مي‌كند. بر اين اساس پژوهش حاضر با مدنظر قرار دادن برنامه‌هاي توليدي شبكه «من و تو» و تحليل گفتمان آن‌ها بر اساس نظريه و روش لاكلاوموفه، پاسخ به سؤال پژوهش را آغاز كرد. در اين وضعيت با استفاده از مفهوم واسازي، و قطع رابطه دال و مدلول‌هاي گفتماني برنامه (مفروضات بديهي انگاشته شده)، مفروضات گفتماني برنامه شناسايي و مفصل‌بندي براي آن‌ها شكل گرفت. به‌حسب مطالعه انجام‌شده، «مردم»، «تساهل و مدارا»، «تجربه‌هاي جديد»، «خوش‌گذراني» و «فرهنگ و هنر» به‌عنوان دال‌هاي مركزي گفتمان برنامه‌هاي اين شبكه مورد شناسايي قرار گرفتند. همچنين مشخص گرديد، بيشترين هويت‌هاي گفتماني كه اين شبكه مورد بازنمايي قرار مي‌دهد، دو هويت گفتماني «مردم ايران» و «حكومت جمهوري اسلامي ايران» مي‌باشد. «مردم ايران» در زنجيره هم ارزي شبكه قرارگرفته و بازنمايي مي‌شوند و «حكومت ايران» در راستاي زنجيره تفاوت من وتو. در اين وضعيت گفتمان من وتو از كاركرد دال خالي و فضاي استعاري گفتماني نيز استفاده مي‌كند، و با بازنمايي منفي از گفتمان حكومت ايران و نمايش دال‌هايي كهبه‌حسب بازنمايي جايشان در مفصل‌بندي گفتمانيِ اين حكومت خالي مي‌باشد؛ و در مقابل مفصل‌بندي آن دال‌هاي خالي در گفتمان خود، تلاش مي‌كند تا بتواند گفتمان رقيب خود را مورد حاشيه راني قرار دهد و هژموني معناييِ خود را تثبيت كند. ازجمله مشخصه‌هاي گفتماني ديگر برنامه‌هاي مورد مطالعه تاكيد بر «معنويت يا خدا گرايي/پرستيِ فاقد شريعت و تعصب» و پرداخت مثبت به «سلطنت پهلوي» به‌حسب پيوند آن با «گذشته خاطره‌انگيز» مخاطب مي‌باشد.

Iranians’ significant interest in satellite TV channels necessitates the study of the content broadcasted by these channels by deconstructing their messages and finding what they have taken as granted. The present study conducts a discourse analysis using Laclau and Mouffe's method on the programs broadcasted by manoto channel. By deconstructing the messages and disconnecting signifiers and the signified the discourse assumptions of the programs will be identified and articulated. People, tolerance, new experiences, having fun, and culture and art were identified as the central signifiers within the programs. It was also found that the identities most frequently represented by the channel were Iranians and Islamic Republic of Iran. Iranians has been situated in the chain of equivalence and Islamic Republic of Iran has been situated in the chain of difference. The channel also uses empty signifiers and metaphoric discourses and negatively represents the discourse of Iran’s government by showing signifiers that are absent from the government’s discourse. Moreover, the channel has tried to include those empty signifiers in its discourse in order to marginalize its rival’s discourse and consolidate its semantic hegemony. Among other discourses found in the programs one could name spirituality without religion and dogma and also positively representing Pahlavi Monarchy linking it to the nostalgic past.