سنجش نگرش روستائيان در خصوص طرح جابه‌جايي روستا (مورد مطالعه: روستاي اسلاميه)

A Survay on the Inhabitants View on the Relocation Plan of Islamieh Village

در طول تاريخ در سراسر دنيا و از زمان برپايي سكونتگاه هاي روستايي، همواره بخشي از اين سكونتگاه ها به دلايل مختلف از مكان اوليه خود به مكان هاي ديگر جابه جا شده اند. اين جابه جايي ها به دلايل مختلفي از جمله بلاياي طبيعي، حفاظت از منابع طبيعي، جنگ، پروژه هاي توسعه و ساير عوامل صورت مي گرفته است. بررسي تجارب صورت گرفته نشان مي دهد كه با وجود جنبه هاي مثبت جابه جايي ها، بخشي از روستائيان جابه جا شده از نحوه جابه جايي محل سكونت خود رضايت كامل ندارند. از مهم ترين عوامل نارضايتي روستائيان در اين زمينه مي توان به از دست دادن زمين و سلب قانوني مالكيت، از هم گسيختگي خدمات و شبكه هاي اجتماعي، از بين رفتن منابع درآمدي، بروز تنش هاي اجتماعي، كمبود اعتبارات و مشكلات دريافت آن ها جهت ساخت و ساز در مكان جديد، طراحي سكونتگاه ها به سبك شهري، تحليل يا از بين رفتن هويت فرهنگي، اقتدار سنتي و پتانسيل كمك متقابل، عدم مشاركت روستائيان در فرايند جابه جايي روستا، مشكلات كالبدي سكونتگاه هاي جديد و غيره اشاره نمود روستاي اسلاميه از توابع بخش شيروان شهرستان شيروان چرداول استان ايلام از جمله روستاهايي است كه در سنوات گذشته به دليل كمبود فضا، مشكلات كالبدي و بهداشتي، فرايند جابه جايي آن انجام شده است. از اين رو روش تحقيق در اين پژوهش به صورت توصيفي تحليلي و با استفاده از جمع آوري اطلاعات به روش ميداني از قبيل تكميل پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده انجام گرفته است. در اين مطالعه شاخص هايي از جمله مسكن و اعتبارات اختصاصي به روستائيان جهت ساخت مسكن، وضعيت كالبدي، دسترسي روستائيان به خدمات، بررسي ميزان مشاركت روستائيان در اجراي طرح، تأثيرات اجراي طرح بر معيشت روستائيان و ... در نظر گرفته شده و همچنين از تعداد 44 سرپرست خانوار در مكان جديد روستا نظرسنجي انجام شده است. هدف تحقيق حاضر سنجش نگرش ساكنان سايت جديد روستاي اسلاميه راجع به طرح جابه جايي روستا در ابعادي از جمله سكونتگاه (مسكن، معابر و دفع آب هاي سطحي و فاضلاب)، دسترسي به خدمات زيربنايي و روبنايي، مشاركت روستائيان در اجراي طرح، تأثير جابه جايي بر معيشت ساكنان و رضايت مندي روستائيان مي باشد. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه روستائيان در مجموع از طرح جابه جايي روستا رضايت دارند و از جهاتي از جمله جابه جايي روستا، مكانيابي سايت، سازگاري با همسايگان، دسترسي به برخي از خدمات انتظارات آن ها برآورده شده است. اما از جهاتي ديگر از جمله وضعيت معابر و كانال كشي روستا، مشاركت روستائيان در اجراي طرح و تأثير اجراي طرح بر معيشت روستائيان، مشكلاتي براي ساكنان سايت ايجاد شده است.

Throughout the history and all around the world, ever since the establishment of the rural settlements, some of these communities have been moved to different locations. The reasons for these displacements are diverse and include natural disasters, protection of natural resources, war, development projects and other factors. A review of the documented experiences reveals that in spite of the positive effects of some relocation projects, the settlers were sometimes displeased with its mode of execution. The most important reasons for the dissatisfaction include loss of land, legal disclaimer of properties, the rupture of services and social networks , loss of sources of income, social tensions, problems in the allocation of funds for housing construction in new location, the urban style of design in the overall form of the rural settlement, weakness or loss of cultural identity, traditional patterns of authority and potential for collaboration, obstacles to the participation of the rural dwellers in the relocation process, physical problems in new settlements, and other factors. Islamieh village as part of Shirvan district of Shirvanchardavol township of Elam province is one of villages in which the relocation process was performed due to shortage of space, physical and health considerations. The method of this research is descriptive and analytical, and the relevant data has been collected through field research and observation, complemented with questionnaires and interviews. In this study, several indexes including housing conditions and funds, villagersrsquo access to some services, evaluation of the rate of participation in the execution of project, the effects of relocation on livelihood, and other factors have been considered. Also, a poll has been carried out among 44 households in the new village. The aim of this paper is a survey of rural dwellersrsquo opinion in Islamieh village on the relocation plan, considering the physical dimensions of the settlements (housing quality, rural routes and footpaths, management of runoff and sewage), access to services, infrastructure and superstructure, participation of villagers in the project, displacement effect on the livelihood and satisfaction of villagers. The results show that villagers are satisfied with some aspects of the village relocation plan including the location of site, adjustment with neighbors and access to some of the services However, some other aspects, such as the condition of routes and water canals, participation of villagers in the project and effect of the relocation on the livelihood choices have been sources of dissatisfaction among the residents.