ارزيابي مخاطرات طبيعي ناشي از فرايند‌هاي دامنه‌اي در سكونتگاه‌هاي روستاي حوضه آبريز ايلگينه چاي با استفاده از عملگرهاي فازي و GIS

The Evaluation of Natural Hazards by the Slope Processes in Rural Settlements of Ilgineh-Chai Drainage Basin Using Fuzzy and GIS Operators

زمين لغزش ها به عنوان برجسته ترين مخاطرات طبيعي محصولي از ژئومورفيك محل، شرايط زمين شناسي و هيدرولوژيكي، تغيير و تبديل موارد ذكر شده توسط فرايندهاي ژئوديناميكي، حيات گياهي، كاربري اراضي و فعاليت هاي انساني، نوسانات و شدت بارش و زلزله مي باشد. هدف از پژوهش حاضر ارزيابي حساسيت اراضي حوضه آبريز ايلگينه چاي در وقوع زمين لغزش با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و عملگرهاي فازي مي باشد. اين حوضه يكي از زير حوضه هاي ارس چاي به وسعت 40683 هكتار با موقعيت جغرافيايي 21/13 58 38 تا 45/22 39 38 درجه عرض شمالي و 35 51 45 ndash 52 36 46 درجه طول شرقي مي باشد. معيارهايي كه جهت تحليل حساسيت زمين لغزش ها در حوضه مورد بررسي انتخاب گرديد شامل 5 پارامتر (شيب، جهت، سنگ شناسي، گسل، كاربري اراضي) است كه از نقشه هاي پايه و مطالعات ميداني و تصوير ماهواره اي اسپات استخراج و با استفاده از عملگرهاي فازي و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) تحليل اوليه نسبت به متغيرهاي موجود و پراكنش زمين لغزش ها مورد بررسي قرار گرفت. طبقه بندي متغيرها با توجه به روند تغييرات هيستوگرام منحني و طبقه بندي هاي موجود انجام و وزن دهي طبقات متغيرها، براساس درصد زمين لغزش رخ داده در هر طبقه بين 0 و 1 تعيين گرديد. سپس نقشه هاي ايجاد شده تحت GIS در قالب عملگرهاي فازي با يكديگر تلفيق و طبقه بندي گرديدند. مقايسه نتايج بدست آمده از مدل با زمين لغزش صورت گرفته در محدوده مورد مطالعه نشان مي دهد كه گاماي 0.8 بيشترين قابليت را براي پهنه بندي داراست. در نهايت صحت نقشه هاي حاصل با استفاده از نمايه جمع كيفي (QS) مورد ارزيابي قرار گرفت و نقشه نهايي پهنه بندي استطاعات زمين لغزش با استفاده از عملگر فازي گاماي 0.8كه به عنوان مناسب ترين عملگر در تعيين توانمندي زمين لغزش در حوضه تحت مطالعه مي باشد استفاده گرديد و نقشه مذكور در 5 طبقه از بسيار پايين تا بسيار بالا طبقه بندي شد.

Landslides as one of the most prominent natural hazards are the output of local geomorphology, geologic and hydrologic conditions. In other words, changes in these processes by geodynamic factors, vegetation life, land uses, human activities, the precipitation intensity and fluctuations and earthquakes are the grassroots of landslides. The aim of this research is the evaluation of sensitivity of lands for landslide occurrence in IlginehChai basin with the application of GIS and fuzzy operators. This basin is one of the sub basins of ArasChai with an area of about 40683 ha that is located in 38deg 58rsquo northern latitude and 46deg 36rsquo eastern longitude. The criteria used for the analysis of landslide sensitivity in this basin include five parameters of gradient, aspect lithology, fault, and land use all of which being extracted from SPOT satellite images and field works. We used fuzzy logic and GIS techniques for the initial analysis of existing variables and the distribution of landslides. The classification of variables was done through tracking the changing trends of curved histograms, present classifications and then variablesrsquo weight was determined according to the percentage of landslide probability whereby the weight of each class was denoted between zero and one. Afterwards, the created maps under GIS were synthetized and classified in the bulk of fuzzy operators. The comparison of obtained results from landslide modeling in the area under study indicates that the gamma 0.8 has the highest capability for the zoning. Finally, the accuracy of maps was assessed by qualified sum index (QS). The final zoning map of landslide potentials was drawn by 0.8 gamma fuzzy operator as the optimum operating system in the determination of landslide risk in the area. The map was classified in five categorical zones from very low to the very extensive.