راهبرد موازنه‌گرايي هند در تعامل با ايران و آمريكا

هدف اين پژوهش، بررسي تاثير راهبرد موازنه‌گرايي عملگرايانه هند بر ديپلماسي اين كشور در قبال ايران و ايالات متحده آمريكا است. رشد اقتصادي بالاي هند، در سال‌هاي اخير اين كشور را به يك الگوي موفق در عرصه توسعه اقتصادي تبديل كرده است. بسياري از ناظران بر اين باورند كه سياست خارجي عملگرايانه اين كشور، نقش مهمي در تسهيل روند رشد اقتصادي‌اش ايفا كرده است. به كارگيري راهبرد موازنه‌گرايي در برابر ايران و آمريكا به عنوان دو رقيب منطقه‌اي و بين‌المللي يكي از نمودهاي اين رويكرد عملگرايانه هند است. بر اين اساس در پژوهش حاضر با استفاده از روش تبييني-تحليلي درصدد پاسخ‌گويي به اين پرسش هستيم كه «هند چگونه توانسته به‌رغم وجود اختلافات گسترده ايران و آمريكا پس از يازده سپتامبر2001، منافع ملي خود را در قالب تعامل سازنده با هر دو طرف منازعه تعريف كند؟» فرضيه پيشنهادي براي پرسش درنظر گرفته شده اين است كه «در دهه اخير هند تلاش كرده تا با راهبردي موازنه ‌گرايانه‌، از اختلافات بين ايران و آمريكا در جهت منافع خود استفاده نمايد و از اين طريق با هر دو كشور تعامل خوبي را برقرار نمايد» نتيجه مقاله نيز نشان مي‌دهد كه راهبرد موازنه‌گرايي هند در رابطه با ايران و آمريكا تا اندازه زيادي راه را براي ارتقا اين تعاملات فارغ از هر گونه اختلافي تسهيل نموده و به گونه‌اي موجب شده تا هند در مسير رشد و توسعه اقتصادي‌اش از هر دو آنها به صورت هم زمان امتيازاتي را بگيرد و نقش يك موازنه‌گر را به خوبي ايفا نمايد.