بررسي رابطه تركيبات ثانويه و خوش خوراكي گياهان مرتعي (مطالعه موردي: مراتع كرسنك استان چهارمحال و بختياري)

خوش خوراكي گونه هاي مرتعي در موارد متعددي مانند تعيين ظرفيت چرا و تركيب گونه اي كاربرد دارد. تاكنون شاخص دقيقي براي تعيين خوشخوراكي، تعريف نشده است. ازاين رو، معرفي شاخصي دقيق، كاربردي، عام و ساده براي تعيين خوشخوراكي گياهان مرتعي ضروري به نظر مي رسد. براي بررسي رابطه بين خوشخوراكي و تركيبات ثانويه، ابتدا تركيب گياهان و نسبت استفاده از گونه هاي گياهي موجود در منطقه در رژيم غذايي دام هاي گوسفند و بز به طور جداگانه با استفاده از روش فيلم برداري و زمان سنجي اندازه گيري شد. شاخص انتخاب گونه هاي گياهي براي بز و گوسفند محاسبه گرديد. سپس، تركيبات ثانويه گياهان غالب در رژيم غذائي دام ها، با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي گازي متصل به طيف نگار جرمي GC-MSS اندازه گيري و مقادير تركيبات ثانويه به روش آناليز مولفه هاي اصلي (PCA) رج بندي و مقادير كمي هر يك از گونه هاي گياهي بر روي هر يك از محورهاي اصلي به عنوان معيار كمي تمايز گونه ها ازنظر وجود تركيبات ثانويه گياهان در نظر گرفته شد. در پايان همبستگي بين شاخص انتخاب گونه هاي گياهي توسط گوسفند و بز (متغير وابسته) با مقادير كمي حاصل از تركيبات ثانويه گياهان بر روي محورهاي PCA (متغير مستقل) تعيين و تجزيه وتحليل شد. نتايج حاصله نشان داد كه بين شاخص انتخاب گونه هاي گياهي توسط گوسفند و بز با تركيبات ثانويه گياهان رابطه معني داري (0.05 P≤) وجود داشته و يا به بياني ديگر تركيبات ثانويه گياهان مرتعي در انتخاب آن ها توسط گوسفند و بز براي چرا كاملاً تاثير گذارند. بنابراين، تركيبات ثانويه گياهان را مي توان به عنوان شاخصي مهم در تعيين خوشخوراكي گياهان مرتعي محسوب كرد.