واكاوي آماري - همديدي توفان هاي تندري سواحل جنوبي ايران

هدف مطالعه پیشرو بررسی آماری، ترمودینامیكی و همدیدی توفان‌های تندری سواحل جنوبی كشور طی دوره 1995-2014 می‌باشد. بدین منظور از داده‌های ایستگاه‌های همدید استان‌های بوشهر و هرمزگان استفاده شد. جهت تحلیل همدیدی از داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیلی ترازهای 500-1000 هكتوپاسكال، مؤلفۀ u، v و فشار سطح دریا استفاده شد. برای تحلیل شرایط ترمودینامیكی نیز داده‌های جو بالا توسط شاخص‌هایی نظیر CAPE، LI، TT بررسی شدند. نتایج نشان داد روند مكانی این پدیده از غرب به شرق كاهش می‌یابد و پتانسیل رخداد آن در استان بوشهر بیش از هرمزگان است. ازنظر زمانی، بیشترین رخداد این پدیده در پاییز با 45 و زمستان با 43 درصد ثبت‌شده است. در مقیاس ساعتی تفاوت قابل‌توجهی در ساعت مختلف مشاهده نمی‌شود و امكان رخداد آن در تمامی ساعت‌ها به‌ویژه ساعات صبح محلی وجود دارد. نتایج همدیدی حاكی از نفوذ بادهای غربی تا جنوب عربستان و قرارگیری ناحیه واگرایی و منطقه فرارفت تاوایی مثبت روی منطقه مطالعاتی است كه شرایط ناپایداری و صعود هوا را ایجاد می‌كند. این گسترش بادهای غربی یا ناشی از شكل‌گیری سامانه‌های بندالی در تراز میانی جو و یا ناشی از وزش نصف‌النهاری آن‌ها و فرارفت هوای سرد از اروپا یا شمال آسیا روی شرق مدیترانه است. مقادیر حاصل از شاخص‌های ترمودینامیكی نشان داد كه در این منطقه، همرفت و ناپایداری‌های ایجادشده تحت تأثیر شرایط محلی، عامل اصلی رخداد این پدیده نمی‌باشند و در صورت فراهم شدن شرایط مناسب در ترازهای بالایی جو به‌عنوان عامل تشدید كنند این پدیده محسوب می‌شوند.