تفاوت هاي فردي در توانايي هاي شناختي و سبك هاي عاطفي با توجه به گرايش هاي شخصيتي صبحگاهي و شامگاهي

Individual Differences in Cognitive Abilities and Affective Styles According to Morningness and Eveningness Personality Tendencies

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسي ابعاد توانايي هاي شناختي و سبك-هاي عاطفي سازگاري، پنهان كاري و تحمل بر اساس تفاوت هاي فردي در گرايش هاي صبحگاهي و شامگاهي بود. روش : به همين منظور 304 نفر از دانشجويان دانشگاه اروميه به‌صورت نمونه گيري خوشه اي چندمرحله‌اي انتخاب گرديدند، سپس پرسش نامه تيپ هاي صبحگاهي و شامگاهي به‌منظور پاسخگويي در بين آن‌ها توزيع گرديد. پس از تحليل نتايج اوليه تعداد 60 نفر بر اساس نمرات كسب‌شده در پرسش نامه تيپ-هاي صبحگاهي و شامگاهي، به‌صورت افراد داراي گرايش شخصيتي صبحگاهي، شامگاهي و بين بيني انتخاب شدند. درنهايت مقياس توانايي-هاي شناختي و سبك هاي عاطفي به‌طور انفرادي و به‌منظور گردآوري داده ها بين شركت كنندگان پژوهش توزيع گرديد. داده هاي جمع‌آوري‌شده به‌منظور بررسي اهداف پژوهش، با استفاده از شاخص هاي توصيفي، تحليل واريانس چند متغيري، تحليل واريانس يك‌طرفه و آزمون هاي تعقيبي توكي تحليل شدند. يافته ها: نتايج بيانگر اين بود كه بين ابعاد توانايي هاي شناختي بر اساس گرايش هاي صبحگاهي، شامگاهي و بين بيني تفاوت معنادار وجود دارد و تيپ هاي شامگاهي در برخي ابعاد توانايي شناختي مانند كنترل مهاري، تصميم گيري و توجه، در مقايسه با تيپ گرايش صبحگاهي، تفاوت معناداري نشان دادند (05/0p < ). همچنين مقايسه تيپ هاي صبحگاهي و شامگاهي در ابعاد سبك هاي عاطفي نشان داد كه تيپ گرايش صبحگاهي از سبك هاي عاطفي مثبت شامل سازگاري و تحمل بيشتر از دو تيپ ديگر برخوردار بودند (05/0p < ). نتيجه‌گيري: تفاوت هاي فردي در چرخه هاي شبانه روزي منجر به تفاوت در پردازش توانايي هاي شناختي ميشوند و هم چنين صفات صبحگاهي و شامگاهي مي توانند نقش موثري در گرايش به سمت به‌كارگيري برخي سبك هاي عاطفي سازگارانه و منفي داشته باشند.

Introduction: The purpose of this study was to assess the domains of cognitive abilities and affective styles of adjusting, concealing, and tolerating based on individual differences in morningness and eveningness personality tendencies. Method: For this purpose, initially 304 students of Urmia University were selected through multistage cluster sampling. Then morningness and eveningness types questionnaire was distributed among them to be answered. After analyzing the initial results, 60 participants were selected as individuals with morningness and eveningness and intermediate according to obtained scores in morningness and eveningness questionnaire. Finally, cognitive abilities and affective styles questionnaires were distributed individually among the participants in order to gather the data. The data were analyzed by using descriptive indicators, multivariate analysis of variance (MANOVA), one-way ANOVA and tukey post hoc test. Findings: Results indicated significant differences between dimensions of cognitive abilities based on tendencies of morningness and eveningness and intermediate and eveningness types in comparison with morning persons had higher abilities in some dimensions including inhibitory control, decision-making and attention. (P < 0/05). The comparison between morningness and eveningness types considering the affective styles also, showed that morningness type adapted more positive affective styles including adjusting and tolerating, than the two other types (P < 0/05). Conclusion: Individual differences in circadian cycles lead to differences in cognitive abilities. Morningness and eveningness traits can play an important role in the trend toward the use of some adaptive and negative affective style as well.