ارتباط بين شيوه زندگي با شيوع چاقي و اضافه وزن دختران دانش‎آموز 7 تا 12 سال شهر ياسوج

The Relationship between the Prevalence of Obesity and Overweight Lifestyle among Female students aged 7 to 12 in Yasuj, Iran

چكیده: زمینه و هدف: شیوع چاقی و اضافه وزن و عوامل مؤثر بر آن در دختران دانش‎آموز شهر یاسوج به درستی مشخص نیست. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین شیوه زندگی با شیوع چاقی و اضافه وزن دختران دانش‎آموز 7 تا 12 سال شهر یاسوج بود. روش بررسی: این پژوهش مقطعی، تحلیلی ـ توصیفی روی 352 دانش‏آموز دختر 12ـ7 شهر یاسوج كه از طریق نمونه‎گیری تصادفی خوشه‎ای چند مرحله‎ای انتخاب شدند، انجام شد. قد و وزن آزمودنی‎ها به روش استاندارد اندازه‎گیری و نمایه توده بدن (BMI) محاسبه شد. آزمودنی‎های با BMI بالاتر از صدك 95 و بر اساس استاندارد مركز كنترل بیماری‎ها(CDC) برای سن و جنسیت به عنوان چاق و با BMI صدك 85 تا 95 به عنوان اضافه وزن در نظر گرفته شدند. وضعیت خانوار و شیوه زندگی آزمودنی‎ها به وسیله پرسشنامه استاندارد بیك تعیین شد. داده‌ها با استفاده از  آزمون آماری ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شدند. یافته‎ها: شیوع چاقی، اضافه وزن و كمبود وزن در دانش‎آموزان 7 تا 12 ساله به ترتیب 5/6، 1/22 و 3/13 درصد بود. در گروه سنی 7 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با نمایه توده بدن والدین، در گروه سنی 8 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با نحوه رفت و آمد تا مدرسه، در گروه سنی 9 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با مصرف غذاهای آماده و چیپس و پفك، در گروه سنی 10 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با تحصیلات پدر، مصرف نوشابه و كلاس‎های فوق برنامه ورزشی، در گروه سنی 11 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با تحصیلات پدر، نمایه توده بدن پدر، تماشای تلویزیون، مصرف غذاهای آماده، چیپس و پفك  و نوشابه و ساعات ورزش در مدرسه و در گروه سنی 12 سال نمایه توده بدن دانش‎آموزان با نمایه توده بدن پدر و ساعت‌های تماشای تلویزیون ارتباط معنی‎داری داشت(05/0>p). در مجموع، نمایه توده بدن دانش‏آموزان با ساعت پرداختن به فعالیت‎های ورزشی ارتباط منفی و معنی‎دار و با مصرف غذاهای آماده و نمایه تودن بدن پدر ارتباط مستقیم و معنی‎دار داشت(05/0>p). از طرف دیگر، ارتباط معنی‎‎داری بین نمایه توده بدن آزمودنی‎ها با میزان پیاده‎روی از منزل تا مدرسه، نوبت تولد، بعد خانوار، سطح تحصیلات والدین، نمایه توده بدن مادر و زمان فعالیت‎های نشسته مشاهده نشد. نتیجه‏گیری: از آنجا كه میزان پرداختن به فعالیت‎های ورزشی و میزان مصرف غذاهای آماده عوامل مؤثری در تعیین نمایه توده بدن دانش‎آموزان دختر 7 تا 12 سال شهر یاسوج است، بنابراین، لزوم تحرك بیشتر و اصلاح الگوی غذایی مورد تأكید قرار می‎گیرد.

Abstract Background & aim: The prevalence of obesity and overweight in the female students aged 7 to 12 in Yasuj is not well known. Thus, the aim of this study was to estimate the association among lifestyle status with obesity and overweight prevalence in girl students aged 7 to 12 in Yasuj. Methods: The present cross-sectional descriptive study was ran on 352 (girls) students aged 7-12 years old. The subjects were selected via a step-wise random sampling. Height and weight of the subjects were measured by standard methods and body mass index (BMI). Overweight and obesity were defined on the 85th and 95th percentiles of BMI for age and sex as proposed by Centers for Disease Control (CDC). Lifestyle status and family conditions were collected by a standard Baecke questionnaire. Correlations between the variables were determined by the Spearman correlation. Results: The prevalence of obesity, overweight and underweight in 7-12 years old students were 6.5%, 22.1% and 13.3% respectively. The results showed that there was a significant relationship between BMI with parent’s BMI in 7 years old students, a significant relationship between BMI with daily commute to school in 8 years old students, a significant relationship between BMI with fast foods and chips consumption pattern in 9 years old students, a significant relationship between BMI with father’s educational levels, fathers’ BMI and time spend for exercise in 10 years old students, significant relationship between BMI with father’s educational levels, fathers’ BMI, watching TV, fast foods, cola and chips consumption pattern and time spend for exercise in 11 years old students and significant relationship between BMI with fathers’ BMI and watching TV in 12 years old students (P<0.05). Generally, there were inverse relationships between BMI with time spend for exercise and positive relationship between BMI with fast foods consumption pattern and father’s BMI (P<0.05). On the other hand, no significant relationship was observed between BMI with daily commute to school, rank of birth, number of families, parent’s educational levels, mother’s BMI and sitting activities. Conclusion: the results of the study showed that the consumption of fast foods and engaging in physical activity and body mass index is the main factors in determining of school girls aged 7 to 12 years in Yasuj. Thus, the need for greater mobility and improve nutritional patterns are emphasized.