كالبد شكافي همگرايي اوراسيايي روسيه؛ چارچوب‌هاي مفهومي و عملياتي

فدراسيون روسيه به عنوان وارث اصلي اتحاد جماهير شوروي  در 31 دسامبر 1991 با ايجاد تجمعي از كشورهاي باقي مانده از فروپاشي توانست يازده جمهوري از پانزده جمهوري تازه استقلال يافته را گرد خود آورد. سياست روسيه در دوران پسا شوروي در قبال منطقه اوراسياي مركزي نشان دهنده‌ اين مطلب است كه اين كشور در تلاش است تا ضمن حفظ حوزه پيراموني خود، بر روندها و سياست‌هاي اين كشورها نيز صاحب اثر باشد. از همين رو رويكرد چندجانبه گرايي، تشكيل و تقويت سازمان‌هاي منطقه‌اي يكي از مهم‌ترين رويكردهاي روسيه براي همسو نمودن كشورهاي اوراسياي مركزي با اهداف، منافع و سياست‌هاي خود به شمار مي‌رود. در مقاله حاضر بر مبناي اهميت و جايگاه ديدگاه چندجانبه گرايي و همگرايي در سياست خارجي روسيه به بررسي مجموعه اقدامات و تلاش‌هاي فداسيون روسيه براي ايجاد همگرايي در اواسياي مركزي در سه مجموعه همگرايي سياسي، امنيتي و اقتصادي پرداخته و سپس فهم توفيق و عدم توفيق همگرايي اوراسيايي روسيه در اين راستا تحليل مي‌شود. بدين ترتيب پرسش اصلي اين مقاله عبارت است از اينكه؛ فدراسيون روسيه براي ايجاد همگرايي منطقه‌اي در اوراسياي مركزي با چه چالش‌ها و محدوديت‌هايي رو به رو است؟ و يافته‌‌هاي اين مقاله چنين است كه وجود محدوديت‌هاي اقتصادي در داخل روسيه براي پاسخ به نيازهاي مادي و فناوري منطقه، برخي چالش‌ها در سطح منطقه اوراسياي مركزي در كنار موانع فرامنطقه‌اي همچون حضور و مداخله بازيگران فرا منطقه‌اي سبب شده است كه روسيه نتواند يك همگرايي منطقه‌اي كارآمد و مؤثر در اوراسياي مركزي تشكيل دهد.