تاثير انتخاب درستنمايي در تخمين عدم قطعيت مدل شبيه سازي سيلاب HEC-HMS با استفاده از الگوريتم مونت كارلو رنجير ماركوف

در تحقيق حاضر از الگوريتم DREAM(ZS) (از الگوريتمهاي مبتني بر مونت كارلو زنجير ماركوف) بهمنظور بررسي عدم قطعيت پارامترهاي مدل هيدرولوژيكي HEC-HMS در حوزهآبخيز تمر به مساحت 1530 كيلومترمربع واقع در استان گلستان استفاده شد. از سه رويداد براي واسنجي و يك رويداد در اعتباريابي استفاده گرديد و تعداد 24 پارامتر واسنجي براي كل حوزه در نظر گرفته شد. همچنين تاثير 5 تابع درستنمايي مختلف بر روي نتايج روش DREAM(ZS) ارزيابي گرديد. سه تابع درستنمايي (L1 تا L3) بهعنوان توابع درستنمايي غيرصريح (informal) و توابع درستنمايي L4 و L5 به عنوان توابع درستنمايي صريح (formal) در نظر گرفته شدند. تابع درستنمايي L1، راندمان ناش ساتكليف (NS) ميباشد. تابع درستنمايي L2، حداقل ميانگين مربعات خطا است. تابع درستنماييL3، از واريانس خطاي تخمين مدل استفاده ميكند. تابع درستنمايي L4، ارتباط بين برازش حداقل مربعات استاندارد (SLS) و استنباط بيزي را مشخص ميكند. در تابع درستنمايي L5، وابستگي پياپي خطاهاي باقيمانده با استفاده از مدل خودرگرسيون مرتبه اول باقيماندههاي خطا (AR) محاسبه ميشود. نتايج نشان داد كه حساسيت پارامترها وابسته به انتخاب تابع درستنمايي بوده و حساسيت همه پارامترها در برابر توابع مختلف درستنمايي يكسان نيستند. بيشتر پارامترها توسط تابع درستنمايي L4 و L5 بهتر تعيين شده و حساسيت بالايي را به عملكرد مدل نشان دادند. مقدار فاكتور P (درصد قرارگيري داده اندازهگيري شده در محدوده اطمينان 95 درصد عدم قطعيت كل) نشان داد كه 75 تا 100 درصد مشاهدات دربازههاي عدم اطمينان 95% پيشبيني مدل قرار مي گيرد. نتايج بررسي معيارهاي ارزيابي عدم قطعيت شامل فاكتورP، فاكتور R (ضخامت نسبي محدوده اطمينان 95 درصد)، جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE)، معيارهاي كلينگ گوپتا (KGE) و ناش- ساتكليف (NS) نشان داد كه عملكرد DREAM(ZS) با توابع درستنمايي L4 و L5 بهتر از توابع ديگر درستنمايي است.