تعيين ضرايب مؤثر بر رشد شهري در مدل SLEUTH براي شهرستان هاي علي آباد، راميان و آزاد شهر

Determination of coefficient affecting urban growth in SLEUTH model for Ali Abad, ramiyan and Azadshahr regions

رشد سریع شهرها معمولا با نابودی مناطق كشاورزی و طبیعی همراه است. بنابراین، تحلیل تناسب زمین برای گسترش شهرها فرآیندی است كه به ارزیابی‌های همه جانبه نیاز دارد. از گذشته تا كنون، مدل‌های مختلفی توسط محققان توسعه یافته است تا بتوان پیچیدگی پویایی رشد شهر را شبیه‌سازی نمود. در این پژوهش از مدلSLEUTH برای مدل‌سازی رشد شهر استفاده شد. در این مدل به كمك لایه‌های شیب، كاربری اراضی، مناطق مستثنی از توسعه، مناطق شهری در چهار دوره زمانی و جاده‌ها حداقل در دوره زمانی ضرایب رشد شهر با عناوین ضریب انتشار، ضریب زایش، ضریب پخش، ضریب مقاومت به شیب و ضریب گرایش به جاده برای منطقه مطالعاتی تعیین شد. این ضرایب در سه مرحله‌ی درشت، ریز و نهایی كالیبراسیون و به كمك تركیبی از زنجیره‌های ماركوف و شبكه‌های خودكار به‌دست می‌آیند. پس از تعیین ضرایب رشد شهری در منطقه مورد مطالعه شامل شهرستان‌های علی‌آباد، رامیان و آزاد شهر در استان گلستان مرحله‌ی پیش‌بینی مدل با توجه به داده‌های تاریخی منطقه اجرا شد. خروجی مدل میزان و جهت رشد شهر را برای سال‌ پیش‌بینی در منطقه نشان می‌دهد. ضرایب به ‌دست آمده برای منطقه مطالعاتی نشان داد كه با توجه به داده های تاریخی، ضریب گرایش به جاده بیشترین تاثیر را در رشد شهری داشته است. هم‌چنین نتایج این پژوهش نشان داد كه در طول دوره پیش‌بینی مساحت كاربری شهر به طور زیادی افزایش یافته است و با توجه به كاربری‌های موجود در منطقه مطالعاتی، كاربری عمده این اراضی كه به شهر تبدیل شده، كاربری كشاورزی و جنگل است. از ضرایب به‌دست آمده می‌توان برای مطالعات آینده و پیش‌بینی رشد شهر با توجه معیارهای متفاوت در منطقه استفاده كرد. هم‌چنین، نتایج به‌دست آمده می-تواند در پیش‌بینی گسترش شهر و كنترل آن در جهاتی كه باعث از بین رفتن اراضی مرغوب كشاورزی و جنگل و مرتع نشود مفید باشد.

Determination of coefficient affecting urban growth in SLEUTH model for Ali Abad, ramiyan and Azadshahr regions Abstract Rapid urban growth is usually associated with the destruction of agricultural and natural areas. Therefore, analysis of the suitability of land for urban expansion requires a comprehensive assessment. Since long time ago, various models have been developed by researchers in order to simulate the complex dynamics of urban growth. In this study, SLEUTH model was used for modeling urban growth. In this model, coefficients of urban growth including: dispersion coefficient, breed, spread, slope resistance, and road gravity was determined using different input layers i.e. slope, land use, areas resistant to urbanization layers, urban area layer in four time periods and roads layer at least in two time periods. These coefficients were obtained during three calibrations using Markov chains and cellular automata. Then, the coefficients were used to predict urban growth in the future in the study area included: Ali Abad, Ramiyan and Azadshahr. Results demonstrated a rising trend in the urban land use and a declining trend in the forest and agricultural area. The coefficients can be used for future studies and forecasting urban growth considering different criteria. Also, the results may be useful to predict urban growth and to control increasing trend of urban growth which leads degradation of agricultural land, forest and rangelands. Determination of coefficient affecting urban growth in SLEUTH model for Ali Abad, ramiyan and Azadshahr regions Keywords: modeling, SLEUTH, urban growth, land use. AbstractAbstractAbstractAbstractAbstractAbstractAbstractAbstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract