ارزيابي تحمل به شوري دو رقم زيتون بر اساس شاخص هاي رشد و تحليل روابط رگرسيوني آنها با شوري

شوری یكی از مهمترین فاكتورهای محدودكننده تولید محصولات كشاورزی است، چرا كه بیشتر گیاهان زراعی و باغی نسبت به شوری حساس هستند. از طرف دیگر، سطح قابل توجهی از اراضی جهان تحت تاثر شوری است و این سطح روز به روز در حال افزایش است. به منظور ارزیابی تحمل به شوری در دو رقم زیتون زرد و میشن، آزمایشی با پنج سطح شوری (صفر، 4، 8، 12و 16 دسی زیمنس بر متر) در محیط كشت بدون خاك با 10 تیمار و چهار تكرار به صورت فاكتوریل در قالب طرح آماری بلوك‌های كامل تصادفی اجرا شد. وزن خشك اندام‌‌های هوایی و ریشه، نسبت وزن خشك اندام‌های هوایی به ریشه و طول شاخساره در هر دو رقم در اثر شوری به طور معنی‌‌داری كاهش یافت و این كاهش در رقم زرد به طور معنی‌داری بیشتر بود. وزن خشك ساقه، برگ و ریشه در سطح شوری 16 دسی زیمنس بر متر، ‌به ترتیب 80، 80 و 69 درصد نسبت به تیمار شاهد كاهش معنی‌داری نشان دادند. از بین شاخص‌‌های مختلف رشد، سطح برگ بیشترین و طول میانگره كمترین حساسیت به شوری را نشان دادند. كاهش 25 درصدی سطح برگ در رقم زرد در شوری 3/2 دسی‌زیمنس بر متر و در رقم میشن در شوری 0/5 دسی‌زیمنس بر متر اتفاق افتاد. كاهش 25 درصدی عملكرد نسبی وزن خشك ساقه، وزن خشك برگ و ریشه در رقم زرد به ترتیب در شوری‌های 2/8، 2/9 و 4/4 دسی زیمنس بر متر و در رقم میشن در شوری های 5/3، 6/1 و 6/9 دسی زیمنس بر متر اتفاق افتاد. سطح نسبی ، تعداد نسبی ، رطوبت نسبی و شاخص نسبی كلروفیل برگ های جدید با شوری رابطه رگرسیونی داشتند. شیب خط برازش در مورد این صفات نیز در رقم زرد منفی‌تر از رقم میشن بود كه موید كاهش بیشتر متغیرهای وابسته سطح نسبی، تعداد نسبی، رطوبت نسبی و شاخص نسبی كلروفیل برگ‌های جدید با متغیر مستقل شوری در این رقم بود. كاهش 25 درصدی سطح نسبی، تعداد نسبی و رطوبت نسبی برگ‌های جدید و شاخص نسبی كلروفیل برگ های جدید در رقم میشن در شوری های 5/06، 5/51، 20/39 و 11/5 و در رقم زرد در شوری‌های 2/33، 2/81، 15 و8/61 اتفاق افتاد كه حاكی از حساسیت بیشتر شاخصهای رشد در رقم زرد نسبت به شوری بود. از بین شاخص‌‌های مختلف رشد، سطح برگ بیشترین و طول میانگره كمترین حساسیت به شوری را نشان دادند. در مجموع، اگر عملكرد نسبی وزن خشك كل گیاه را به عنوان شاخص تحمل به شوری گیاه در نظر بگیریم، شیب خط برازش این شاخص با شوری در رقم زرد منفی‌تر از رقم میشن بود كه موید حساسیت بیشتر این رقم به شوری بود. هم‌چنین كاهش 25 درصدی عملكرد نسبی وزن خشك كل گیاه در رقم میشن در شوری 7/0 و در رقم زرد در شوری 3/6دسی زیمنس بر متر اتفاق افتاد. در مجموع، ارزیابی شاخص‌های رشد و بررسی حساسیت آنها به شوری نشان داد كه رقم میشن در مقایسه با رقم زرد از تحمل بیشتری نسبت به شوری برخوردار است و برای كشت در نواحی با آب و خاك شور قابل توصیه است.