مرور سيستماتيكي بر نقش گياهان دارويي و تركيبات مشتق شده از آن‌ ها بر كاهش سميت دستگاه تناسلي نر ناشي از تجويز سيكلوفسفاميد

Systematic review of the role of medicinal plants and derived components on reduction of cyclophosphamide-induced toxicity in male genital system

زمينه و هدف: داروي شيميايي سيكلوفسفاميد علي رغم اثرات دارويي چشمگيري كه در درمان بيماري هاي متعدد به ويژه سرطان دارد با عوارض جانبي متعددي همراه مي باشد كه كاربرد آن را تا حدودي محدود نموده است. اين مطالعه مروري قصد دارد اثرات محافظتي گياهان دارويي و تركيبات مشتق شده از آن ها را بر كاهش عوارض حاصل از داروي سيكلوفسفاميد بر روي دستگاه تناسلي نر مرور و نقش گياهان را در خصوص كاهش اين عوارض جانبي مورد بررسي و تحليل قرار دهد. روش بررسي: براي انجام اين مطالعه مروري واژگان كليدي سيكلوفسفاميد، دستگاه تناسلي نر، سميت، سرطان، شيمي درماني، عوارض جانبي در تركيب با واژگان گياهان دارويي، داروهاي گياهي و تركيبات طبيعي از پايگاه هاي اطلاعاتي ISI، پابمد، اسكاپوس و گوگل اسكالر جستجو شدند. بر اساس معيارهاي انتخاب تعداد 20 مقاله كه در محدوده سال 2000 تا 2015 منتشر شده بودند انتخاب و وارد مطالعه شدند. يافته ها: از ميان 20 مقاله، 13 مقاله مربوط به عصاره هاي گياهي، 3 مقاله مربوط به تركيبات فعال گياهي، 2 مقاله مربوط به اسانس هاي روغني و 2 مقاله نيز مربوط به دارو هاي گياهي بودند كه مشخصات پايه اي آن ها، تاثير محافظتي اين گياهان و همچنين تركيبات موثر آن ها بر روي سميت دستگاه توليد مثلي جنس نر ناشي از تجويز سيكلوفسفاميد مورد بحث قرار گرفت. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد، گياهاني كه داراي تركيبات آنتي اكسيداني نظير فلاونوئيدها هستند قادرند سميت ناشي از تجويز سيكلوفسفاميد را كه سبب بروز استرس اكسيداتيو و افزايش راديكال هاي آزاد مي گردند، در بافت بيضه كاهش دهند؛ لذا پيشنهاد مي گردد گياهاني كه اثرات آنتي اكسيداني چشمگيري دارند در كنار داروي سيكلوفسفاميد تجويز و اثرات محافظتي آن ها نسبت به گياهان و تركيبات مشتق شده از آن ها كه اثرات محافظتي آنها بررسي شده است مقايسه گردد.

Background and aims: Despite having significant pharmaceutical effects on several diseases, cyclophosphamide, a chemical drug, is associated with several side effects limiting its use to some extent. This review article was aimed to review the protective effects of medicinal plants and the derived compounds from them on reducing the cyclophosplamideinduced side effects in male genital system and the role of the plants in reducing these side effects. Methods: For this review article, the key words cyclophosplamide, male genital system, toxicity, cancer, chemotherapy, and side effects in combination with the terms medicinal plants, herbal medicines, and natural components were searched for in databases Information Sciences Institute, PubMed, Scopus, and Google Scholar. Based on the inclusion criteria, 20 articles published from 2000 to 2015 were selected and included in the study. Results: Of 20 articles, 13 articles addressed plant extracts, 3 articles addressed plant active components, two articles addressed oil essences, and two articles addressed herbal medicines, and their basic properties, protective effect, and effective components on cyclophosplamideinduced toxicity in male reproductive system were discussed. Conclusion: Findings of this study indicated that the plants with antioxidant components, such as flavonoids, are able to reduce the toxicity in testes due to prescription of cyclophosplamide that causes oxidative stress and increase in free radicals. Therefore, it is recommended that the plants with significant antioxidant effects are prescribed alongside with cyclophosplamide and their effects are compared with the plants and the components derived from them whose protective effects have been already examined.